Nieuws uit Nederland
Moody's waardeert Spanje af; wij het Nederlands elftal
Niet dat het ons expertise-gebied is, maar zodra we als voetballiefhebbers op dezelfde manier als een kredietbeoordelaar de kansen van het Nederlands elftal moeten waarderen, dan krijgen we nagenoeg dezelfde uitkomst als de afwaardering van Spanje door Moody's: één stap verwijderd van junk. Het Nederlands elftal speelde als een imploderende huizenmarktzeepbel.
Zoals voor Nederland een vroegtijdige uitschakeling op het EK dreigt, lezen we in het FD dat Moody's Spanje nog een extra stapje dichterbij het renteravijn heeft geduwd en daarmee dreigt voor Spanje uitsluiting van de financiële markten:
Woensdag maakte het Amerikaanse bureau bekend dat het zijn waardering voor Spaanse staatsschulden verlaagt van A3 (laag risico) naar Baa3 (gematigd risico). Dit is de laagste waardering die Moody’s nog ziet als investeringsmateriaal. De kredietbeoordelaar waarschuwde dat de waardering de komende drie maanden nog verder zou kunnen dalen. De volgende stap omlaag zou het Spaanse papier in de speculatieve (junk) categorie brengen.
Moody's motiveert de afwaardering met de Europese miljardensteun aan het Spaanse bankwezen. Die brengt de schuldenlast van Spanje omhoog en derhalve ondervindt Spanje meer moeite om geld op kapitaalmarkten op te halen. Tja, dat is een open deur die in getrapt wordt; iedereen met een rekenmachine en gezond verstand kon dit uitrekenen.
- Moody’s waardeert Spaanse schulden af (FD)
Vertrouwen in Spanje tanende..
De rente blijft gestaag oplopen en dat is zorgwekkend: de rente kruipt richting de zeven procent en dat maakt de Spaanse overheidsbegroting onhoudbaar. De geldpers aanzetten is kansloos: als dat wordt gedaan, dan volgen Italië en ook Frankrijk snel. De Europese politiek is aan zet: zij moeten nu drastisch gaan hervormen. Of dat nu linksom of rechtsom gaat, de politiek moet hervormen.
- Spaanse rente loopt verder op (RTL-Z)
JP Morgan's Jamie Dimon moet stof happen
Het FD leidt het senaatsverhoor van CEO van JP Morgan Jamie Dimon als volgt in:
Jamie Dimon is ‘een schurk’ die thuishoort in de gevangenis. Op deze wijze werd de topman van zakenbank J.P. Morgan gisterochtend in Washington welkom geheten door een activist op de publieke tribune van de Amerikaanse Senaat.
Het is “gestuurde woede” als je het mij vraagt. De Amerikaanse politiek krijgt de kans om te doen alsof zij 'tegen' bankiers zijn; Dimon verweert zich door te stellen dat hij wel voor hervormingen is, maar dat de bureaucratie toeneemt en daarmee deed iedereen zijn plas en bleef alles bij hoe het was.
Als er al één lichtpuntje is te ontwaren dan betreft dat de bankenlobby tegen de Wall Street hervormingen. Die zou wel eens een deukje hebben gekregen. Maar om Jean-Claude Trichet ietwat te parafraseren: “cynicism is warranted”*; verwacht er niet te veel van.
- Ceo JP Morgan door het stof (FD)
* Trichet verwoordde steevast het ECB-standpunt ten aanzien van hogere inflatieverwachtingen met de woorden: “vigilance is warranted” (lees: “waakzaamheid is geboden”).
Van onze SNS-correspondent: Wie is nou wie
– “Spain is not Greece.” Elena Salgado, Spanish Finance minister, February, 2010.
– “Portugal is not Greece.” The Economist, April 2010.
– “Greece is not Ireland.” George Papaconstantinou, Greek Finance minister,
November, 2010.
– “Spain is neither Ireland nor Portugal.” Elena Salgado, Spanish Finance
minister, November 2010.
– “Ireland is not in 'Greek Territory.'”Irish Finance Minister Brian Lenihan.
November 2010.
– “Neither Spain nor Portugal is Ireland.” Angel Gurria, Secretary-general OECD,
November, 2010.
In ander nieuws:
- Kamer achter bankensteun Spanje (NU.nl)
- ING zat autoriteiten VS dwars in strafzaak (FD)
- Discussie over artsensalaris bedreigt zorgplannen (FD)
- ING wil in 2012 nog deel staatssteun aflossen (NU.nl)
- Spookcijfer: de 'machtigste' accountants (Jules Muis; Accountant)
- Gemeenten legden 675 miljoen toe op bijstand (NU.nl)
Nieuws uit buitenlandse media
Griekse lichtpuntjes
Is er hoop voor Griekenland? Natuurlijk: de wereld draait gewoon door en dat geldt ook voor handel en investeringen. Griekenland krijgt steun van de vele Grieken die in het buitenland wonen. Niet in de laatste plaats Grieken in Australië. Bloomberg wijdde er een heel artikel aan waarbij zij Australische Grieken interviewden die investeren in Griekenland en huizen kopen in de plaatsen waar hun 'roots' liggen.
- Down-Under Greeks Send Money as Crisis Stirs Homeland Ties (Bloomberg)
Overigens wil ik daaraan toevoegen dat hulp ook andere positieve vormen kan aannemen: arbeidsmobiliteit. Afgelopen zondag was ik met Georg Schmidt Weijmans (Geopolist) op de borrel van Sander Boon voor zijn nieuwe boek en aten Georg en ik na afloop wat bij een Grieks restaurant. Daar serveerde een Griekse jongedame die haar best deed om in het Nederlands onze bestelling te noteren. Naast een prima hap eten leverde dat een leuk gesprek op over Griekenland: zij vertelde dat de Grieken klaar zijn met de “fakelaki” en de corruptie van de poltiek en ambtenarij. De Grieken zijn niet tegen Europa; zij zijn helemaal klaar met de poltieke incompetentie om orde op zaken te stellen. Voor haar is het vertrek uit Griekenland een kans want via familie-contacten wordt niet alleen werk gevonden, er is weer een persectief voor de toekomst.
Quote!
Van “Jesse” van Jesse's Café Américain. Heel erg scherp!
Popular resistance against the decline of freedom and opportunity is often thwarted by the foolish self-interest of many who believe that they themselves have the ability to benefit from and become a part of the predator class, although they would never call it by that name. After all, they are successful, they have money and wealth, and they think they have the power to stand alone, but want more.
Weak and amoral people rationalize their service to what they come to realize, over time is objectively evil in a thousand different ways. The most common is the expediency of a career, going along to get along.
“His success alone proved that I should subordinate myself to this man.”
And frequently, if only in the back of their minds, is the thought that they too could be as gods. What they do not yet realize is that to the ubermensch they and their children are no different from the illegal immigrants and the poor, fit only for exploitation, who will do as they are told, until their time comes.
- Must read: “Charles Ferguson: Predator Nation, Global Predator Class” (Jesse's Café Américain)
ECB-beleid: “Pijn is de agenda”
Net na de wedstrijd Nederland-Duitsland kreeg ik een mailtje met de volgende analyse die veel van het verdriet van gisteravond goed maakte (héél véél dank aan Gert). De auteur J.W. Mason is mij geheel onbekend, maar wat hij in zijn artikel helder maakt, is dat zeker niet. Mason beschrijft de motivering achter de strategie van de ECB op een zeer heldere wijze. Gelukkig lopen er nog economen annex analisten rond die verder kijken dan hun figuurlijke neus lang is; mensen die het beleid van de ECB herkennen voor wat het is: de kans om af te rekenen met de politieke onwil om structureel te hervormen. Mason citeert in zijn analyse ECB-bestuurder na ECB-bestuurder en slaagt daarbij in zijn opzet om het ECB-beleid in de juiste context te trekken. Twee (lange) passages wil ik er graag uitlichten:
I'm sure there are plenty of people at the ECB who think along the same lines as the former Fed Vice-Chair. Indeed, that central banks want what's best for everyone is practically an axiom of mode economics. Still, it's funny, isn't it, that “structural reform” so consistently tus out to mean lower wages?
Martin Wolf's stuff on the European crisis has been essential. But it has one blind spot: The only conflicts he sees are between nations. What perplexes him is “the riddle of German self-interest.” But maybe the answer to the riddle is that national interests are not the only ones in play.
It's hard not to think here of Perry Anderson's thesis, developed (alongside other themes) in The New Old World, that the EU project is fundamentally a response by European elites to their inability to roll back social democracy at the national level. The new supra-national institutions of the EU have allowed them to bypass political cultures that remain stubboly (if incompletely) egalitarian and solidaristic. In Alain Supiot's summary:
In Anderson’s view, the European project has engendered neither a federation nor an intergovemental organization; rather it is the most fully realized form of Hayek’s ultraliberal ‘catallaxy’. … Like a secular version of faith in divine providence, belief in the spontaneous order of the markets entails a desire to protect it from the untimely interventions of people seeking ‘a just distribution’ which, according to Hayek, is nothing more than ‘an atavism, based on primordial emotions’. Hence the need to ‘dethrone the political’ by means of constitutional steps which create ‘a functioning market in which nobody can conclusively determine how well-off particular groups or individuals will be’. In other words, it is necessary to put the division of labour and the distribution of its fruits beyond the reach of the electorate. This is the dream that the European institutions have tued into a reality. Beneath the chaste veil of what is conventionally known as the EU’s ‘democratic deficit’ lies a denial of democracy.
De reden dat ik zo gepakt werd door deze analyse is hetgeen wat met de term “catallaxy” samengevat wordt. Deze term is mij ontzettend dierbaar en dat komt omdat het een veel nauwkeurigere omschrijving geeft van wat mijn vakgebied feitelijk bestudeert. Economie betekent letterlijk “de kunst van het huishoudboekje“. Daarmee wordt bijvoorbeeld het eindsaldo van de overheidsbegroting bedoeld. Echter, als econoom èn geograaf bestudeer ik iets dat veel breder is: de (ruimtelijke) interactie tussen economische agenten in een zeker organisatorisch verband op samenlevingsniveau.
Dat is nagenoeg dezelfde invulling die Friedrich Hayek gaf aan de term “catallaxy”: the order brought about by the mutual adjustment of many individual economies in a market. Zie overigens Wikipedia voor een zeer leerzame en uitgebreide toelichting: catallaxy en catallactics. Als uw tijd beperkt is; het gaat om de wijze waarop individuen door middel van hun “economische” interacties tot een verbetering van de welvaart in een samenleving komen en waarbij iedereen erop vooruit gaat.
De quote van Supiot vat heel simpel samen wat het wereldwijde probleem is: het electoraat intervenieert in de verdeling van de vruchten van arbeid en in plaats dat de welvaart toeneemt, is het gevolg het tegenovergestelde: onze welvaart is op het spel komen te staan.
Terug naar Mason want hij sluit zijn toelichting over het gevoerde ECB-beleid af met een hele belangrijke vraag: ga je door met interveniëren en herdistribueren of breek je met de oorzaken van een scheve verdeling? En dat laatste bereik kan alleen als electoraat verhinderd wordt – om via de politiek – door te gaan op de oude onhoudbare voet:
It seems to me that what would really be bizarre, would be if European capitalists did not see the crisis as a once-in-a-lifetime opportunity. They'd be crazy — they'd be betraying their own interests — if, given the ECB's suddenly increased power vis-a-vis national govements, they didn't insist that it extract all the concessions it can.
Isn't that what they're doing? Moreover, isn't it what they say they're doing? When the “Global Head of Market Economics” at the world's biggest bank says that the ECB should only cut rates “as part of a quid pro quo with govements agreeing to more far-reaching structural reform,” what do you think he means?
Hieraan wil ik één zaak toevoegen: deze crisis biedt een “eens-in-je-leven-kans” om fundamenteel af te rekenen met de politieke onwil om orde op zaken te stellen: dat is waarom de euro er is gekomen.
Zonder euro was er geen herkapitalisatie op systeemniveau mogelijk geweest met geherwaardeerd goud. Bovendien geldt dat er zonder euro dat de geldpersen in Zuid-Europa onder electorale en politieke druk al lang en breed was aan gegaan. Keynesianen en monetaristen zijn vast wel bekend met de term “competitieve devaluatie”: het zou een herhaling zijn geweest van de fouten uit het protectionistische verleden. Onthoudt bijvoorbeeld dat pas in de jaren '80 van de vorige eeuw de inteationale handel terug was op het niveau van eind negentiende eeuw: de periode van de klassieke goudstandaard.
Het punt? De Duitsers en Nederlanders hadden zonder euro een giga-recessie (zo niet depressie) gehad omdat de valuta uit de markt zou zijn geprijst; Zuid-Europa zou doorgegaan zijn op de oude en corrupte voet en via inflatie hebben verhuld dat zij hun schulden niet kunnen afbetalen; en de eindconclusie zou zijn geweest dat er helemaal niets ten positieve zou zijn veranderd. De euro voorkomt al deze problemen.
De Europese crisis – zoals ik wel vaker roep – is er één van insolvabele banken en overheden; niet één van een falende munteenheid. Misschien moet ik wijlen Wim Duisenberg quoten uit zijn inauguratiespeech als ECB-president want dan heeft u meteen een idee voor wie de ECB werkt: u!
That the euro has economic origins does not reduce its significance as a social contract. However, its success as a social contract is only possible because it is rooted in a second accord, a constitutional contract, between the citizens who own it and the institution to which they have assigned the task of protecting it.
Nog één quote:
The euro, probably more than any other currency, represents the mutual confidence at the heart of our community. It is the first currency that has not only severed its link to gold, but also its link to the nation-state. It is not backed by the durability of the metal or by the authority of the state. Indeed, what Sir Thomas More said of gold five hundred years ago – that it was made for men and that it had its value by them – applies very well to the euro.
Let wel, de euro kan niet worden bij geprint om de problemen van de politiek en banken op te lossen. De “grondwet” van de ECB heeft de “vijfde functie” van geld uitgesloten: de inflatiebelasting kan niet vanuit overheidswege geheven worden. Dat betekent dat de ECB niet de tekorten van politici kan printen. Tekorten van politici die onder electorale druk pijlsnel geneigd zijn om terug te grijpen naar de weg van de minste weerstand.
Dit electoraal-politiek probleem is mijn inziens hetgeen wat Duisenberg bedoelt met de zin dat de euro de eerste munt is die ontkoppeld is van zowel goud als de natie-staat. En dat is belangrijker dan menigeen denkt. De euro kan niet ondermijnd worden door de natie-staat: de grondwet van de ECB verhindert dat.
De reden dat de euro niet “vast” gekoppeld is aan goud heeft een andere reden: de goudprijs is te allen tijde fluctuerend ten opzichte van fiat-geld. Die is niet houdbaar in een vaste pariteit.
Praktisch gezien komt daarbij dat toen de euro geïntroduceerd werd, de fysieke goudprijs door al het papieren goud ondergewaardeerd was; net zoals nu. Stel dat de papieren goudmarkt breekt en dat de euro een vaste dekking met goud had gehad (op de huidige prijsniveaus). In dat geval zou er nooit genoeg goud zijn geweest in Europa om de euro te kunnen dekken. Dit probleem is verholpen door de euro en goud niet aan elkaar te koppelen in een vaste parititeit. En dat levert een belangrijke gevolgtrekking op: fysiek goud biedt in alle vrijheid op papier. En dat is het paradigma waarop de euro is gebaseerd: het heeft goud als activa-bezitting “ontketend”*.
Zolang het mandaat van de ECB gehandhaafd blijft en de ECB geen euro's print om de tekorten van overheden op te kopen, dan wordt door de ECB afgedwongen dat overheden en bankiers gaan hervormen. Dat dit proces moeilijk zou worden, was ook bekend. En dat veel nuances en details in het geweld van de financiële berichtgeving verloren gaan; helaas, dat blijft iets van alle tijden.
Laat ik nog één quote van Wim Duisenberg geven:
“We know that such a bold step as the single currency was conceived as part of a wider process of uniting Europe not only economically but also politically. Today, a new path is being explored: the Convention on the Future of Europe has been established. Its task is to make proposals on furthering the construction of a united Europe as well as on streamlining and democratising the structure of the Union.
If it succeeds in this task, the Convention will help to complement the existing economic constitution with effective and transparent political structures and processes. In the same way that the economic constitution, because it is based on sound principles, is capable of meeting the challenges of the future, so will Europe as a whole be better equipped to meet its citizens' expectations. So will Europe as a whole be better able to meet the challenges it faces, be they from within or from without, and to assume the inteational responsibilities commensurate with its size and its importance.”
Laat ik deze reflectie afsluiten met een voor euro-sceptici onder de 'gold bugs' contraire conclusie: zonder ECB, geen democratisch toekomstperspectief en geen vrijheid van welvaart. De ECB is de reden dat ik er nog vertrouwen in heb want anders waren wij overgeleverd aan de eerlijkheid en de competentie van onze overheden.
Waar een analyse je allemaal aan doet denken. Een absolute MUST READ!
- Pain Is the Agenda: The Method in the ECB's Madness (JW Mason; Slackwire Blog)
*Voor meer informatie, lees het boek van Sander Boon De Geldbubbel!!
In ander nieuws:
Een aardige analyse over olie. De verdeeldheid binnen Opec neemt toe..
- Why Saudi Arabia wants to bathe the world in affordable oil (FT Alphaville)
Het lijkt wel alsof er sprake is van een “monetaire zonsopkomst” die de nachtelijke schaduw van de fiat geldillusie met het nodige zonlicht vervangt zodat alles dat het daglicht niet kan verdragen te voorschijn komt. Met een zeker gevoel voor ironie kan het volgende bericht getypeerd worden als een “goddelijke” interventie.
- Former 'God’s Banker' could blitz Vatican with cache of secret documents (Russia Today)
Laat deze man alsjeblieft eens keer zijn waffel houden. De Britse agenda is om Europa verdeeld te houden. 't Is de enige manier waarop de Britten kunnen heersen. Dat is de Britse insteek al meer dan duizend jaar. De Britse minister van Financiën zit te stoken met zijn uitspraak dat Griekenland uit de euro gezet moet worden..
- Osboe says Greece may have to quit euro (Reuters)
Kijk niet verbaasd op als blijkt dat de Amerikanen ook Syrische bankbiljetten printen. Ik heb ooit eens gehoord dat de Amerikanen dat ook deden ten tijde van de eerste Golfoorlog..
- Exclusive – Syria prints new money as deficit grows – bankers (Reuters)
Tot slot.
In Groot-Brittanie, met name London, hangen overal camera's. Dat Britse camera-systeem wordt “CCTV” genoemd. De (wereld) beroemde graffiti-artist Banksy had daar zo zijn ideeën over:
Bron: Daily Mail
In de VS is men nogal van de “innovativiteit”. In plaats van camera's laten zij onbemande vliegtuigjes de bevolking spioneren. Niet zonder risico's naar nu blijkt.. Via BrasscheckTV:
