Vorige week vrijdag bracht de Amerikaanse nieuwszender CNN het verhaal dat Wikileaks het campagneteam van Donald Trump voor publicatie inzage had gegeven in de uitgelekte e-mails van Hillary Clinton. Volgens CNN was daarmee het bewijs geleverd dat er banden waren tussen het campagneteam van Trump en Wikileaks en daarmee ook banden tussen Trump en Rusland, omdat verschillende Amerikaanse inlichtingendiensten Wikileaks beschouwen als een arm van de Russische geheime dienst.

Deze zogenaamde onthulling van CNN was gebaseerd op een email die CNN naar eigen zeggen exclusief in handen had gekregen en waar niemand anders over beschikte. De betreffende email was verstuurd door Michael J. Erickson en geadresseerd aan Donald Trump Jr. In deze mail stond een link naar de documenten van Wikileaks, compleet met een toegangscode.

De email werd door het team van CNN gebracht als een grote onthulling, omdat er de datum van 4 september op stond. Dat was tien dagen voordat Wikileaks de e-mails van Hillary Clinton en de Democratische partij aan de wereld kenbaar maakte. In het volgende fragment van twaalf minuten wekt de zender de indruk dat ze het bewijs hebben gevonden waarmee ze Trump kunnen linken aan Wikileaks en daarmee ook aan het Kremlin.

Nepnieuws bij CNN

Er was echter een probleem met dit verhaal, namelijk dat het fundamenteel onjuist bleek te zijn. Een paar uur nadat deze onthulling op de nationale televisie te zien was kwam de Washington Post met het bericht dat CNN een grote fout heeft gemaakt in haar ‘onderzoeksjournalistiek’.

De email bleek namelijk niet exclusief aan CNN te zijn verstuurd en daardoor werd al snel duidelijk dat de datum van de mail niet klopte. De email bleek niet op 4 september, maar pas op 14 september verstuurd te zijn geweest. En dat was nadat Wikileaks het verhaal zelf naar buiten had gebracht. De email waarmee CNN Trump probeerde onderuit te halen bleek dus geen exclusieve toegang te geven aan Trump. Het was gewoon een email van een aanhanger van Trump, met als doel de Republikeinse kandidaat te informeren over het bestaan van deze openbare Wikileaks documenten.

En waar was die toegangscode dan voor? Dat was voor een kopie van de Wikileaks documenten die Michael J. Erickson had geüpload naar een andere website, omdat de bestanden te groot waren om in de email zelf mee te sturen.

Email van Michael J. Erickson aan Donald Trump Jr. (Bron: The Intercept)

Het duurde even voordat CNN met een rectificatie kwam van dit verhaal. Verslaggever Manu Raju plaatste een bericht op twitter, waarin hij de fout erkent. Een bericht dat slechts 1.150 keer werd gedeeld en daarom waarschijnlijk door veel minder mensen gezien is dan de uitzending met het onjuiste verhaal dat op de televisie te zien was. Pas later kwam er vanwege publieke druk ook een rectificatie van het verhaal op de website van CNN.

https://twitter.com/mkraju/status/939234692955607040

Waarom is dit belangrijk?

De onthulling van CNN werd binnen de kortste keren overgenomen door andere media in de Verenigde Staten, zowel op televisie als op het internet. Ook werd het verhaal op sociale media als twitter gedeeld door Democraten met een groot aantal volgers. Doordat het verhaal niet eerst goed werd onderzocht werden miljoenen Amerikanen geconfronteerd met nepnieuws over banden tussen Trump en Wikileaks, die tot op heden nog niet bewezen zijn.

Voor wat betreft het misleiden van de Amerikaanse bevolking spelen de gevestigde media in de Verenigde Staten mogelijk een veel grotere rol dan die Facebook advertenties en mogelijke (?) trollen uit Rusland.

Volgens Glenn Greenwald van The Intercept is het menselijk dat journalisten soms fouten maken, maar daar lijkt nu geen sprake van te zijn. Hij merkt op dat de valse verhalen over Trump vaak de verhalen zijn die de president in een negatief daglicht zetten, bijvoorbeeld door hem te verdenken van banden met het Kremlin. Als er sprake is van een opeenstapeling van valse berichten die allemaal hetzelfde proberen aan te tonen, dan kun je bijna concluderen dat het geen vergissing is, maar van kwade opzet. En precies dat is wat Donald Trump de gevestigde media verwijt als hij ze aanspreekt als ‘fake news’.

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines