Persbureau Reuters meldde dat Frankrijk en Duitsland achter de schermen al enige tijd spreken over radicale hervormingen waaronder een meer geïntegreerde en mogelijk kleinere eurozone. In Strasbourg zou president Sarkozy bij een lezing voor studenten gezegd hebben dat een Europa van twee snelheden het enige model voor een toekomstig Europa is.
Reuters deed een rondgang langs hoge EU-diplomaten en Franse en Duitse ingewijden en tekende op dat er al enige maanden op “intellectueel” niveau plannen zijn bediscussieerd. De Duitse ingewijde vertelde dat een 'snoeibeurt' de eurozone zou versterken en dat: “er geen sprake meer kan zijn van één land, één stem”.
Reuters quote Sarkozy niet, maar schrijft hem de visie toe dat de eurozone [doelende op de 17 EMU-landen] snel de integratie kan verdiepen, inclusief op het gevoelige onderwerp van het harmoniseren van bedrijfs- en inkomstenbelastingen, terwijl de EU als “confederatie” parallel door kan groeien van 27 landen nu naar 35 in dit decennium tot aan de Balkan en verder.
Ook Angela Merkel sloeg een iets andere toon aan maar deed soortgelijke uitspraken. Zij zei dat Europa's benarde situatie zo “onverdraagzaam” is dat diepe structurele hervormingen snel noodzakelijk zijn en dat andere landen buiten Europa niet zullen wachten. “Dat betekent meer Europa, niet minder”, aldus Merkel op een conferentie in Berlijn.
Het was gisteren wereldwijd een bloedblad op financiële markten. Met name de aandelen van financials hadden het zwaar te verduren en sloten met procenten in de min. De 10-jaarsrente op Italiaanse staatsobligatie steeg tot boven de zeven procent die als kritische grens wordt gezien voor financiële noodhulp. Bij zeven procent rente komt de herfinanciering op losse schroeven komen te staan omdat een land zich steeds moeilijker uit de schulden kan werken omdat zij een hogere rente moeten betalen.
De rente steeg nadat de zogenaamde “margin requirement” op Italiaanse staatsobligaties door LCH.Cleaet was verhoogd. Voor financiële partijen geldt dat zij bij posities die door LCH.Cleaet worden ingenomen, zij bij Italiaanse staatsoblitaties meer geld moeten bijleggen in de vorm van andere waardepapieren of geld, zodat zij hun posities kunnen handhaven. In die gevallen wordt veelal in anticipatie op verkopen door andere partijen – in dit geval Italiaanse staatsobligaties – “preventief” verkocht. Dit is het adagium van “wie het eerst verkoopt, verkoopt het beste”.
De Italiaanse besmetting zet echter ook de rente op Franse staatsobligaties onder druk. Het renteverschil met Duitsland is opgelopen naar bijna 1,5% en met Nederland naar boven de 1%. Franse banken hebben enorme belangen in Italië. Franse banken hebben €106,8 miljard aan Italiaanse staatsobligaties, €44,7 miljard bij Italiaanse banken en €265 miljard bij bedrijven en particulieren. De besmetting van de schuldencrisis naar Italië zet tevens het EFSF op losse schroeven, omdat Italië ook voor het noodfonds “too big to save” is. Met een totale publieke schuld van zo'n €1.900 miljard is Italië het struikelblok voor Europa.
Bron: Reuters
De fiscale crisis die Europa treft is er één die Europese leiders lijken aan te grijpen om de veel te grote Europese staatsschulden te consolideren door fiscale harmonisatie en een dus een fiscale unie. Hoe die unie democratisch gecontroleerd kan worden, komt nooit ter sprake en lijkt daarmee verreweg ondergeschikt te zijn aan het terugbrengen van de politieke zeggenschap van de afzonderlijke lidstaten. Financieel bekeken geldt voor het plan dat de Euopese economische denktank Bruegel in 2010 presenteerde en vorige week nog door De Nederlandsche Bank voorwaardelijke steun kreeg, onvoldoende is om de fundamentele gebreken op te lossen. Toch lijkt het erop dat Merkel en Sarkozy dit plan in het achterhoofd hadden toen zij hun uitspraken deden. Het heeft er alle schijn van dat de druk van de financiële markten herkend wordt en wordt aangegrepen om op korte termijn Europese akkoorden drastisch te wijzigen en de EMU-landen verder te integreren.
