Door Willem Middelkoop
Terwijl Europa en het Inteationaal Monetair Fonds (IMF) naarstig op zoek zijn naar een oplossing om een Griekse faillissement te voorkomen, verdwijnt één van de belangrijkste hoofdrolspelers in de Europese schuldencrisis van het toneel. Dominique Strauss-Kahn heeft, terwijl hij in een Amerikaanse cel zit, zijn ontslag ingediend. De vraag wie hem zal opvolgen bij het IMF is losgebarsten.
Mohamed El-Rian, CEO van 's wereld grootste obligatiefonds Pimco, schreef in een ingezonden brief in de Financial Times dat de selectie van een opvolger van Strauss-Kahn “minder feodaal” moet gebeuren. Hij vindt dat de geloofwaardigheid van het IMF gebaat is bij een open en transparante selectieprocedure die de beste kandidaat oplevert.
Dat El-Rian het woord feodaal in de mond neemt is bijzonder, zeker ook omdat hij zelf ooit werkte voor het IMF. Onder de critici van het IMF heerst namelijk eenzelfde beleving: het IMF is niet altijd even transparant en open als men denkt. Zodra het op goud aankomt geeft het IMF niet thuis en zwijgt als de vragen iets te doortastend worden.
Vragen, geen antwoord
Het IMF en goud kennen een lange geschiedenis. De Special Drawing Right (SDR) werd, toen die in het leven geroepen werd, met goud gedekt. Tegenwoordig is dat heel anders, maar het IMF heeft nog steeds een zeer grote goudreserve. Het IMF beschikt volgens de officiële statistieken over ruim 2.800 ton. Dat is de drie-na-grootste officiële goudreserve na die van de Verenigde Staten en Duitsland.
Maar over die reserve, zoals dat overigens ook voor andere officiële goudreserves geldt, bestaat grote onduidelijkheid. De Amerikaanse actiegroep GATA stelt al sinds haar oprichting in 1999 vragen over het goud van het IMF. Maar GATA heeft van het IMF nooit duidelijke antwoorden gekregen.
De vragen zijn eigenlijk heel simpel:
* Waar ligt het goud?
* Hoe zit het met het eigendom van het goud?
* Op welke manier wordt boekhoudkundig omgegaan met goudleningen en zogenaamde “gold-swaps” van goud van centrale banken die het IMF beheert?
* Is dat goud gealloceerd (geregistreerd op naam en in de kluis) of ongealloceerd (geregistreerd op naam, maar uitgeleend)?
* Zijn de goudverkopen door het IMF aan centrale banken van de afgelopen jaren van boekhoudkundige aard of is het goud daadwerkelijk overgedragen?
Minder feodaal
Het belang van deze vragen zit hem erin dat officiële goudreserves mogelijk dubbel geteld worden. Het is zelfs waarschijnlijk. Dit zou ook verklaren dat, door middel van goudleningen en gold-swaps tussen centrale banken onderling, maar ook met de zogenaamde bullion banks, het aanbod van papieren goud veel groter is dan fysiek voor mogelijk kan worden gehouden.
Wie deze materie induikt (google maar eens) en daarbij kijkt naar de rol van het IMF en de Bank voor Inteationale Betalingen (BIS) leert één ding: zodra het op goud aankomt zijn openheid en transparantie ver te zoeken.
Wie Dominique Strauss-Kahn ook opvolgt bij het IMF, het zal niets veranderen aan de geslotenheid van het IMF. Want zoals centrale bankiers over een nagenoeg aristocratische macht beschikken, zo is openheid en transparantie ook bij het IMF geen vanzelfsprekendheid. Het mag daarom best een onsje minder feodaal. Of dat betrekking heeft op de opvolger van Strauss-Gone of op de transparantie van de wereldwijde goudreserves.
