Om de rol van goud te begrijpen kun je bijna niet om geopolitiek heen. De waarde van goud wordt namelijk sterk beïnvloedt door de functie die ze vervuld en daar hebben centrale banken en politici een sterke hand in. Op Marketupdate brengen we alle geopolitieke ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op de goudprijs en de goudmarkt.
De Panama Papers onthullen hoe het grote geld belastingparadijzen, brievenbusfirma’s en juridische advieskantoren als Mossack Fonseca inzet om dubieuze geldstromen verborgen te houden voor het grote publiek. Op zichzelf is het een nobel initiatief om alle misstanden uit te zoeken, ware het niet dat er een aantal opmerkelijke zaken meespelen…
Onafhankelijk onderzoek?
Het onderzoek naar de Panama Papers is volledig gefinancierd is door het ‘International Consortium of Investigative Journalists’. Anders dan de naam doet vermoeden is deze non-profit organisatie een volledig Amerikaans initiatief, dat gesponsord wordt door met name Amerikaanse organisaties. Op die lijst vinden we onder andere het Rockefeller Family Fund en de Open Society Foundation van George Soros.
Als dit de organisaties zijn die verantwoordelijk zijn voor de organisatie van de Panama Papers, is het dan nog een verrassing dat de eerste publicatie uit de Panama Papers op zondagavond gaat over Poetin en zijn handlangers? En dat kort daarna meer verdachte praktijken onthuld worden in landen als Oekraïne, Syrië en Iran?
Het alleropmerkelijkste aan de #PanamaPapers is: 1. Er zitten vooral enorme VS-ngo's achter. 2. Geen enkele Amerikaan wordt beschuldigd
Er is een grote kans dat politici en oligarchen in deze landen inderdaad belastingparadijzen gebruiken om vermogen weg te sluizen en schimmige transacties te doen, maar geldt dat niet even goed voor Westerse landen? In een poging de schijn van partijdigheid weg te nemen publiceren de Panama Papers ook over de premier van IJsland, maar opvallend genoeg blijven de miljardairs en politici in de Verenigde Staten geheel buiten schot. Is daar niets over te vinden in de 11,5 miljoen documenten van Mossack Fonseca? Of zorgen de financiers van dit project er wel voor dat deze verhalen niet naar buiten worden gebracht?
Vooral tegenstanders van Amerikaanse regime krijgen ervan langs in Panama Papers
Panama Papers niet openbaar
Anders dan de Wikileaks documenten zijn de Panama Papers niet openbaar gemaakt. Alles wat u leest is dus zorgvuldig voor u geselecteerd en gefilterd door de Westerse media. Zullen die schrijven over verdachte financiële transacties van Amerikaanse organisaties, als hun sponsors daarmee in diskrediet gebracht worden? Die kans is niet zo groot...
Als de documenten van de Panama Papers openbaar gemaakt zouden worden, dan kan iedereen zien in hoeverre Westerse regeringsleiders en miljardairs exotische bestemmingen gebruiken om louche transacties uit te voeren en belastingen te ontduiken?
https://twitter.com/wikileaks/status/716772373408718849
Financiële repressie
De Panama Papers zetten tegenstanders van het Amerikaanse regime in een negatief daglicht, maar dat is niet de enige resultaat. De Panama Papers zullen ook bijdragen aan een vlucht van vermogen richting de Verenigde Staten, waar vandaag de dag ook een vriendelijk belastingklimaat heerst voor de allerrijksten op deze aarde. Daar schreven we eerder dit jaar al een artikel over.
Tenslotte wordt door deze onthulling de roep om meer financiële repressie groter. De Panama Papers kunnen door overheden als argument gebruikt worden om nog meer gegevens van rekeninghouders op te vragen.
https://twitter.com/freegolds/status/716915947357995008
Uit een uitgelekte email in handen van RTL Nieuws blijkt dat ministers en staatssecretarissen de komende dagen vol aan de bak moeten om het Oekraïne referendum erdoor te loodsen. Alle bewindspersonen moeten de komende dagen verplicht op social media als twitter, Instagram en Facebook berichten over het referendum dat op 6 april gehouden wordt.
Met dit media-offensief probeert de regering ons aan te sporen voor het referendum te stemmen, wat betekent dat er een associatieverdrag komt tussen Oekraïne en de Europese Unie. Dit verdrag is omstreden, omdat er naast handelsafspraken ook heel veel passages in staan over onderwerpen als nationale veiligheid, geopolitiek en internationale betrekkingen. Volgens sommige experts is het associatieverdrag een stap in de richting van het uitbreiden van de NAVO, waardoor de spanningen tussen Europa en Rusland verder kunnen oplopen.
De regering gaat op social media actief campagne voeren voor Oekraïne referendum
‘Ja’ campagne voor referendum Oekraïne
Het kabinet is niet zeker van een ja-stem bij het referendum, want de laatste peilingen wijzen op een meerderheid voor het nee-kamp. In de uitgelekte e-mails staat dat er onder andere aandacht nodig is op televisie op 4 en 5 april en in de zaterdagkranten van 2 april en dat ministers en staatssecretarissen juist deze dagen moeten uitzoeken om de media te benaderen en interviews te geven over het referendum.
Ook staat in de e-mails beschreven hoe onze volksvertegenwoordigers de sociale media het meest effectief kunnen gebruiken. Er zal ongetwijfeld veel geld tegen de ja-campagne aan gegooid worden, want bij een nee-stem op het referendum van 6 april heeft de Nederlandse regering heel wat uit te leggen aan Europa.
Meer dan dertig landen wachten op goedkeuring voor deelname aan de Chinese investeringsbank, nadat eerder al 57 landen zich bij deze Asian Infrastructure and Investment Bank (AIIB) hadden aangesloten. Daarmee is de AIIB, die twee jaar geleden door de Chinese president Xi Jinping in het leven geroepen werd, een groot internationaal succes gebleken.
Zelfs trouwe bondgenoten van de Verenigde Staten, zoals Australië, Groot-Brittannië, Duitsland, Nederlanden en tal van anderen hadden niet veel tijd nodig om lidmaatschap van de investeringsbank aan te vragen.
De president van de AIIB, Jin Liqun, wilde niet zeggen welke landen in de tweede ronde een lidmaatschap hebben aangevraagd. “We hebben nog meer dan dertig landen op de wachtlijst staan die heel graag willen meedoen”, dat was het enige wat Liqun afgelopen vrijdag kon melden. De investeringsbank is op dit moment bezig met de acceptatie van de nieuwe aanmeldingen.
Chinese investeringsbank
De Chinese investeringsbank is opgericht om gezamenlijk te investeren in nieuwe Euraziatische handelsroutes, zoals spoorlijnen, snelwegen en havens. Het doel van deze investeringen is om de handel en samenwerking tussen China, Rusland, Europa en het Midden-Oosten te bevorderen en minder afhankelijk te zijn van bestaande handelsroutes over zee.
Volgens China is de investeringsbank niet opgericht om haar invloedssfeer in de rest van de wereld uit te breiden. Centraal staat het ontwikkelen van de infrastructuur en het stimuleren van het internationale handelsverkeer, waar alle deelnemers hun bijdrage aan zullen leveren.
Lees ook:
Het beleid van de EU tegenover Rusland is politieke en economische zelfmoord, aldus de Italiaanse oud-premier Romano Prodi. Het is volgens hem essentieel dat Europa en Rusland de economische relatie opnieuw opstarten en er weer een uitwisseling van culturen plaatsvindt, aldus de Italiaan die van 1999 tot 2004 ook voorzitter was van de Europese Commissie. Hij deed deze uitspraken in een interview met de Russische financiële krant Izvestia.
Volgens Prodi wil Italië graag de banden met Rusland aanhalen, maar wordt dat bemoeilijkt door het sanctiebeleid van de EU. Daarover zei hij het volgende:
“Het is voor geen enkel Europees land makkelijk een beleid te voeren dat in strijd is met het officiële standpunt van de EU. Italie zoekt verbetering in de relatie met Rusland, maar er zijn zekere beperkingen die worden opgelegd door algemeen EU beleid. Ik geloof dat Rusland elke poging moet aangrijpen om lidstaten van de EU te helpen die voornemens zijn de relatie met Rusland te herstellen.”
“Samenwerking met Rusland essentieel”
De voormalig premier van Italië zegt in het interview met Izvestia dat het belangrijk is de politieke dialoog op te starten, de economische relaties te herstellen en dan de humanitaire problemen aan te pakken. In een globaliserende wereld speelt dat in het voordeel van beide partijen. Volgens Prodi is samenwerking tussen Europa en Rusland essentieel in de wereldwijde politiek:
“Als er geen dialoog is tussen beide partijen, dan kunnen bepaalde groepen en landen van deze miscommunicatie gebruikmaken en de deuren openen voor terrorisme.”
De aanpak van terrorisme is volgens Prodi een gemeenschappelijk doel dat vraagt om een gemeenschappelijke aanpak. Samenwerking op dit vlak kan volgens hem bijdragen aan het oplossen van het vluchtelingenprobleem.
China heeft Duitsland ingehaald als grootste afnemer van ruwe olie uit Rusland, zo schrijft Russia Today op basis van het laatste rapport van het Internationaal Energieagentschap (IEA). Uit de handelsgegevens blijkt dat de Chinezen steeds meer zogeheten ESPO olie (East Siberian – Pacific Ocean) uit Rusland importeren. Dit is olie is afkomstig uit verschillende Siberische olievelden.
In 2012 werd de laatste hand gelegd aan een nieuwe oliepijpleiding, waardoor de aanvoer van ruwe olie richting China en andere Zuidoost Aziatische landen sterk verbeterde. Zestig procent van alle olie die vandaag de dag via deze route getransporteerd wordt is bestemd voor China.
Export olie naar China verdubbeld
De afgelopen vijf jaar is de export van olie van Rusland naar China meer dan verdubbeld. In december importeerde Beijing 4,81 miljoen ton ruwe olie, een stijging van 30% ten opzichte van een jaar eerder. Sinds het begin van dit jaar is niet langer Saoedi-Arabië, maar Rusland de belangrijkste leverancier van olie voor de Chinese economie.
China en Rusland hebben de afgelopen jaren langlopende contracten getekend voor de levering van olie en gas. Deze miljardendeals geven Rusland een betrouwbare afzetmarkt, terwijl de Chineszen zich iets minder afhankelijk maken van de olie uit het Midden-Oosten. Volgens de Rosneft directeur Igor Sechin zal Rusland de komende twintig jaar voor in totaal meer dan $500 miljard aan energie leveren aan China.
De ECB pleegt met haar monetaire beleid een aanslag op de integriteit van het financiële systeem. Dat zei Nout Wellink, voormalig president van de Nederlandsche Bank, in een gesprek met Willem Middelkoop voor Café Weltschmerz. Volgens Wellink rammelt het beleid van de ECB aan alle kanten en is het stimuleringsprogramma uitermate disproportioneel.
Naast het beleid van de ECB bespreken de heren ook de geopolitieke ontwikkelingen in de wereld, de opkomst van China als nieuwe economische grootmacht, de nieuwe Zijderoute en de veranderingen in het monetaire en financiële systeem. Ook geeft Wellink in de laatste tien minuten twee mooie anekdotes over goud. De video duurt ruim 53 minuten en is hieronder te bekijken. Onder de video hebben we het interview in hoofdlijnen uitgeschreven.
Over geopolitiek
“Wat ik een van de meest fascinerende dingen vindt is dat China zich aan het herhalen is. Je ziet dat de Chinezen bewust bezig zijn de oude zijderoute te herstellen. Ze steunen de opbouw van infrastructuur in landen rondom de oude zijderoute. Ze gaan daardoor een economische zone creëren van 3, 4, 5 miljard mensen. Wat ze in China zelf doen is de knooppunten van de zijderoute aansluiten op ontwikkelingsplannen in het Chinese binnenland. Dat is het strategische denken van China.
In Afrika zie je bijvoorbeeld veel Chinezen die betrokken zijn bij infrastructurele projecten. In wezen doen zij hetzelfde wat wij in het verleden gedaan hebben. En het is ook in het belang van die landen, als je de plannen ziet die ze hebben ten aanzien van de zijderoute, dan zie je dat daar inderdaad bruggen bouwen en wegen aanleggen, waardoor die landen zich ook versneld kunnen ontwikkelen.”
Middelkoop: Maar voor de Zijderoute moet je ook Rusland erbij betrekken en dat willen de Verenigde Staten niet…?
“Uiteindelijk is het beter als we allemaal met elkaar samen gaan werken. Maar dan praat je over geopolitiek en dat is niet helemaal mijn vak… Wat ik wel waarneem is dat je aan de ene kant de samenwerking ziet tussen de Russen en de Chinezen, maar dat aan de andere kant weten we ook dat de Russen niet de grootste vrienden van de Chinezen zijn. Ze kunnen elkaar nu goed gebruiken, maar je hoeft maar terug te gaan tot voor de voor de Tweede Wereldoorlog, toen de Russische vloot in de Chinese wateren lag.
Wat er eigenlijk aan het gebeuren is, en wat ik zeer betreur, is dat de Amerikanen niet aan de Aziatische investeringsbank willen meewerken. De Chinezen wilden ze er bij hebben en de Amerikaanse regering volgens mij ook, maar het Congres heeft het geblokkeerd. Nu gaat China een economisch gebied creëren dat zo groot is ze de Amerikanen in de verdere toekomst maar in betrekkelijke mate nodig hebben.
Wat je ook ziet is dat de Chinezen zich richten op Latijns-Amerika. Vanuit de Westerse kant bekeken denk ik dat het niet zo verstandig is geweest van de Amerikanen om zich hier te isoleren, want uiteindelijk is het zo dat de omvang van een economie op de lange termijn wordt bepaald door de omvang van je bevolking. Dat zijn de Chinezen op een gegeven moment vijf keer zo groot als de Amerikanen.”
“Het grote bezwaar van China is dat ze geen evenredig stem hebben in het monetaire stelsel, als we kijken naar het IMF dan is het nog steeds zo dat Amerika met haar veto alles kan blokkeren. China komt daar nauwelijks aan de bak.
Als je dan kijkt naar de omvang van dit land… Ik was voorzitter van de BIS in Basel, komende uit een land dat maar 1% van de wereldeconomie vertegenwoordigde. In de Raad van Bestuur van de BIS was China niet vertegenwoordigd!
Ik heb me er in die periode sterk voor gemaakt, en dat lag politiek moeilijk in de Verenigde Staten, voor een lidmaatschap van China. Uiteindelijk is dat met veel moeite gelukt. Naderhand heb ik me sterk gemaakt voor het lidmaatschap van China in het Basels comité, daar waren ze ook geen lid van.
Het is te gek voor worden dat als je in een (financieel) integrerende wereld zit je zo’n belangrijke partner niet een stem wilt geven. Daar hebben de Chinezen groot gelijk in.”
Over de SDR
“Het is onbegrijpelijk dat de VS niet aanwezig waren bij een belangrijk SDR overleg vorig jaar. Het valutamandje moet alle munten bevatten die relevant zijn voor de wereldeconomie, munten moeten vrij verhandelbaar zijn. China is stap voor stap die richting op gegaan, maar het duurde heel lang voordat ze erkenning kregen in de SDR. Voor China is het belangrijk serieus genomen te worden.
Op het moment dat de Chinese valuta in de SDR werd opgenomen had de hele wereld kunnen weten dat de Chinezen zouden ophouden met het koppelen van de munt aan de dollar. Anders ga je niet in dat mandje zitten, dat zou een beetje dom zijn. Toch kwam het voor de financiële wereld als een enorme verrassing dat ze meer flexibiliteit in de wisselkoers willen. Het hoort allemaal bij een modernere aanpak.”
“Focus je op Europa, daar werd ook alles geglobaliseerd. We hebben in Europa gezien dat de financiële infrastructuur daarvoor niet aanwezig was. In Europa ontbrak de infrastructuur om het financiële systeem te beheersen. Dat hebben we uiteindelijk aangepakt met een bankenunie.
Maar zo ontbreekt op wereldschaal ook de infrastructuur om in een geglobaliseerde wereld de zaken onder controle te houden. De wereld heeft een sterkere internationale financiële autoriteit is nodig. Het grote probleem is dat je soevereiniteit moet overdragen. Dat moet je dan op mondiaal niveau gaan doen. Het IMF heeft een poging gedaan grip te krijgen op de wisselkoersen. Maar dan geef je opnieuw autoriteit op. Dit is een dilemma op elk niveau.
Zonder crisis lukt niet niet, maar met een crisis weet je niet zeker of je een duurzaam systeem creëert als er achterliggend niet het gevoel is dat het zo moest en niet dat het alleen maar afgedwongen is door een crisis.
Er zijn twee wegen: Of veel meer samenwerking, of veel minder. De weg terug is om de wereld weer op te splitsen in delen. Je ziet ook het aantal protectionistische maatregelen weer toenemen. Het meest waarschijnlijke is de middenweg, waarin we wat door rommelen en af en toe een crisis hebben.
Het grote probleem is dat grote veranderingen gedragen moeten worden. We hebben nog steeds een discussie over de euro, dat heeft van doen met het feit dat het draagvlak voor de euro is nog niet 100% is.
Je raakt steeds aan twee dingen: De overdracht van soevereiniteit en het verdelen van de lasten. Dat zijn twee belangrijke dingen waar alle Europese problemen steeds op terugvallen. Of Europa het gaat redden? Ik weet het niet, maar ik hoop van wel. Europa gaat door een buitengewoon ingewikkelde periode.
Het grootste probleem is de vluchtelingencrisis, dat is misschien onderdeel van een nog groter probleem. Uit niet gepubliceerde cijfers van de VN heb ik ramingen gehoord van een miljard vluchtelingen in 2050 die op zoek zijn naar een betere toekomst.”
“Ik ben bezorgd over een Brexit, veel meer dan over de Griekse problemen. Binnenkort is het referendum. De verwachte opkomst ligt nog beneden de vijftig procent, maar er hoeft maar één ongeluk te gebeuren in de komende maanden… Dit is niet zo bedreigend voor Engelsen, die redden zich wel. Maar het is het besmettingsgevaar op het vasteland van Europa. In de vraag of Europa uit elkaar valt of niet, daarin is de Brexit een belangrijk element.”
Over de ECB
“Ik zie een ECB die heeft gezegd: We moeten koste wat koste de inflatie naar 2% brengen. Dat is een ECB die zich niet wil realiseren – of er zich niets van aantrekt – dat er vele factoren zijn die inflatie kunnen beïnvloeden. Die factoren kunnen zo sterk zijn dat als je aan die twee blijft vasthouden je een kamikazepiloot wordt. Dat je dat allemaal niet meer ziet. Uiteindelijk lukt het, maar dan zie je pas alle schade die je hebt aangericht. De ECB is disproportioneel bezig.
Wat ik vind is dat men het doel verabsoluteerd heeft. Neem als voorbeeld de Engelse centrale bank, die hebben ook een inflatietaak. Maar als het niet lukt, dan kunnen ze naderhand aan de minister van financiën uitleggen dat er bepaalde factoren waren die een rol speelden. Het doel heiligt nu alle middelen.
Maar hier is de formulering van de ECB dat het een verplichting is om het inflatiedoel te halen. Dat is onzin, het is nooit hun taak geweest om de hele wereld op te kopen!
Het kan niet waar zijn dat je door de dosis van het medicijn almaar te vergroten je een controleerbare uitkomst krijgt.”
“Dan komen we aan het tweede punt: Waarom doen we dit? We willen geen deflatie, dat is het verhaal van de ECB. Dat de schuldenlast dan toeneemt is een deel van het verhaal, maar de gedachte is ook dat de consument denkt: Dan wacht ik even, want alles wordt goedkoper.
Maar deflatie in deze mate is zeer zeldzaam in de geschiedenis. We zagen het voor het laatst vóór de Tweede Wereldoorlog, in de jaren dertig. De economie heeft nu een heel andere structuur. Wat ze bij de ECB aan het doen zijn rammelt naar mijn gevoel aan alle kanten. Nog los van alle neveneffecten…
De ECB is de verkeersborden in het systeem aan het verwijderen. Benchmarks waar beleggers zich normaal aan vasthouden, zoals inschattingen van risico’s en de rentestanden die daar bij horen, dat systeem ben je in wezen aan het vernielen. Dat zie je meer en meer komen. Mensen raken hun houvast kwijt. Je bent de integriteit van het financiële stelsel aan het aantasten.
Het ‘point of no return’ komt wel erg dichtbij.
In alle jaren dat ik in de financiële wereld werk heb ik het nooit zo zichtbaar zien geworden is het verschil van standpunten tussen de BIS en de centrale banken. Claudio Borio van de BIS zei dat we fundamenteel moeten nadenken over de uitgangspunten van ons monetaire beleid.”
“Goud heeft bij mij wel een voorgeschiedenis. Tijdens een van mijn colleges zij mijn professor P. B. Kreukniet met groot enthousiasme dat goud geen fluit waard was. Dat is altijd bij mij blijven hangen, het contrast tussen hoe goud in de perceptie van de mensen leefde en deze hoogleraar die zei dat we al het goud van de wereld naar een eiland in de Stille Zuidzee moeten brengen. Dat was het voorbeeld dat hij ons gaf.
In zijn voorbeeld zouden alle centrale banken hun goud daar in de kluis opslaan. En er was in die tijd geen telegraaf of telefoon of wat dan ook. En dat we dan ééns in de tien jaar gaan kijken of al dat goud er nog lag. En dan zou het goud zijn weggezonken!
Zo is mijn interesse in goud begonnen. Ik ben me gaan verdiepen in de goudpolitiek van de centrale banken. In de jaren dertig hebben wij een enorme deceptie aan centrale banken overgehouden door het feit dat we vasthielden aan het Britse pond en het goud. Wij en de Engelsen zaten allebei aan het goud gekoppeld, maar op een gegeven moment werd de directie ongerust, omdat we wel erg veel ponden in de reserves hadden. Toen is de toenmalige bankpresident Vissering naar Engeland afgereisd om van de Engelsen de verzekering te krijgen dat de koppeling aan goud heilig was en dat onze ponden dus ook volstrekt safe waren. Maar hij was de haven nog niet uit en toen ontkoppelden de Engelsen. Vanaf dat moment is er interesse bij de bank ontstaan voor goud. Dat gaat verder dan Zijlstra.”
Middelkoop: Maar waarom is dan later toch het besef ten aanzien van goud veranderd?
“Ik denk dat het uit een andere hoek kwam. Alternatieven voor goud konden grote opbrengsten opleveren. Als je het goud zou verkopen, dan kon je dat beleggen en dan zouden de opbrengsten voor de staat groter zijn.
Dit gebeurde bij de Nederlandsche Bank uit eigen overweging. Het werd zo uitgelegd dat goud een dode asset is en we zoveel konden verkopen tot we voldoende zouden overhouden voor een land als het onze. Daarom hebben we zeshonderd ton gehouden en de rest aan de samenleving verkocht.
Je kunt goud altijd als onderpand gebruiken als je als land in de problemen komt. Maar toch moet je de rendementsafweging maken, ergens moet je een grens trekken. We zijn geen beleggingsfondsen en hoeven het rendement niet te maximaliseren, maar je hebt toch de maatschappelijke verplichting je taak te vervullen met een zo goed mogelijk rendement.”
De Bank of China heeft een lening van €2 miljard verstrekt aan Gazprom, zo schrijft de Russische energiegigant in een persbericht op haar website. De lening wordt gebruikt voor de aanleg van een nieuwe gasleiding, die in de toekomst jaarlijks 61 miljard kubieke meter aardgas van Siberië naar China zal transporteren. Naar verwachting wordt deze nieuwe gasleiding vanaf 2019 in gebruik genomen.
De nieuwe gasleiding heet de ‘Power of Siberia’ en is onderdeel van een belangrijk energiecontract dat in mei 2014 ondertekend werd door het Russische Gazprom en China National Petroleum Corporation (CNPC). Daarmee wordt Rusland een belangrijke energieleverancier voor de snel groeiende Chinese economie.
Gazprom wil euro’s
Het is opvallend dat de Bank of China de lening in euro’s verstrekt, aangezien geen van beide landen de munt gebruikt in het binnenlandse betalingsverkeer. De euro wordt steeds belangrijker als alternatieve handelsmunt en zowel Rusland als China zullen deze valuta zonder problemen accepteren. Met de euro’s kan Rusland goederen uit Europa importeren, waaronder turbines die nodig zijn om het aardgas door de leidingen te transporteren. Een mogelijke leverancier is het Duitse Siemens, dat ook turbines levert voor nieuwe gasleidingen in Iran.
De Europese Unie moet niet langer wachten om haar sancties tegen Rusland te beëindigen, aldus de Tsjechische president Milos Zeman. Hij heeft zich in het verleden al vaker kritisch uitgelaten over deze maatregel. Rusland zou de lidstaten van de EU moeten overtuigen van de noodzaak de sancties op te heffen, aldus de president. In een interview met de Russische krant Izvestia zei hij daar het volgende over…
“Ik ben altijd tegen de sancties geweest. Niet alleen had de Europese Unie de sancties nooit moeten verlengen, ze had deze nooit moeten introduceren. We moeten de sancties nu stopzetten, niet ergens in de toekomst”
De relatie tussen Europa en Rusland verslechterde in het voorjaar van 2014, toen het Russische leger in opdracht van Poetin de Krim binnenviel en het gebied met goedkeuring van de plaatselijke bevolking annexeerde. De spanningen liepen verder op toen later onder zeer verdachte omstandigheden vlucht MH17 werd neergehaald in het oostelijke deel van Oekraïne. Verdenkingen dat Rusland iets met die aanslag te maken heeft hebben de relaties tussen oost en west ook geen goed gedaan.
De maatregelen tegen Rusland zijn al langer mikpunt van kritiek. Verschillende Europese politici hebben zich er al tegen uitgesproken, omdat die met name schadelijk zijn voor de Europese landbouwsector. In reactie op de Westerse sancties besloot Rusland landbouwproducten uit de EU te boycotten.
Als bepaalde Arabische landen grondtroepen naar Syrië sturen, dan lopen we het risico van een nieuwe wereldoorlog. Dat zei de Russische premier Dmitry Medvedev in een exclusief interview met het Duitse Handelsblatt. “Alle partijen die betrokken zijn in het conflict zullen worden meegesleurd in een oorlog”, zo voegde hij eraan toe. Medvedev roept alle betrokken partijen in het conflict op aan de onderhandelingstafel te gaan zitten, om de wereld voor een nieuwe wereldwijde ramp te behoeden.
“Alle grondoperaties leiden, per definitie, tot permanente oorlogen. De Amerikanen moeten besluiten – zowel de Amerikaanse president als onze Arabische bondgenoten – of ze wel of geen permanente oorlog willen. We moeten ervoor zorgen dat we iedereen aan de onderhandelingstafel krijgen, in plaats van dat we een nieuwe wereldoorlog beginnen”, aldus de premier van Rusland.
Wapenstilstand
Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten overwegen troepen naar de regio te sturen en hebben de Verenigde Staten gevraagd de leiding te nemen in een dergelijk offensief. Maar als het aan Medvedev ligt zouden Rusland en Amerika juist de druk moeten opvoeren op de partijen die op dit moment met elkaar in gevecht zijn om tot een wapenstilstand te komen.
Medvedev verdedigde in het interview met het Handelsblatt het optreden van Rusland in dit conflict. Volgens hem hebben de luchtbombardementen door Russische gevechtsvliegtuigen voorkomen dat terroristen zich zouden verspreiden naar Europa om daar in zijn woorden “hetzelfde te doen wat ze in het verleden deden in het noorden van de Kaukasus, in Moskou en in andere Russische steden en wat ze onlangs deden in Parijs en elders in de wereld, inclusief de Verenigde Staten”.
Medvedev: “Conflict Syrie kan escaleren tot een nieuwe wereldoorlog” (Foto van Sputnik News)
Vluchtelingencrisis
De premier van Rusland uitte ook forse kritiek op de manier waarop Europa omgaat met de vluchtelingencrisis. Hij noemde de Europese aanpak “een complete mislukking en een totaal fiasco”, waarmee Europa nog meer terreuraanslagen riskeert. Volgens Medvedev was het een domme beslissing om simpelweg alle grenzen open te houden voor asielzoekers:
“Een aantal van deze mensen – en dan bedoel ik niet een paar gevaarlijke individuen of schurken, maar honderden en mogelijk zelfs duizenden – komen Europa binnen als een potentiële tijdbom. Ze zullen hun missie als robots vervullen als ze daartoe opgeroepen worden. En het is bijna onmogelijk om deze potentiële groepen van terroristen te onderscheiden in de grote stroom vluchtelingen.”
Sancties
Medvedev riep in het interview zowel Europa als de Verenigde Staten op een einde te maken aan de sancties tegen Rusland en dat de Europese Unie daarin het voortouw moet nemen…
“We wachten op onze collega’s in de EU om de eerste stap te zetten. Europa moet de moed opbrengen om toe te geven dat de economische sancties opgeheven moeten worden, omdat die niets goeds hebben opgeleverd voor zowel Europa als Rusland.”
Europa en de VS hebben de dialoog met Rusland stopgezet na de annexatie van de Krim. Volgens Medvedev riskeert het Westen daarmee de terugkeer naar de tijd van de Koude Oorlog met het IJzeren Gordijn. “We kunnen het gordijn dichtdoen en weigeren met elkaar te praten, maar ik geloof dat dat een enorme politieke vergissing zou zijn.”
Medvedev deed in het interview nogmaals de oproep aan de Westerse wereld om meer samen te werken, ook om de veiligheid in de wereld te bevorderen en terrorisme gezamenlijk te kunnen bestrijden.
De vluchtelingencrisis legt niet alleen een grote druk op Europa, maar ook op de relatie met Turkije. Dat blijkt uit de notulen van een gesprek tussen de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk en de Turkse premier Erdogan die in handen zijn gekomen van de Griekse site Euro2day. Uit de notulen blijft dat Turkije een hard onderhandelingsspel speelt en dreigt meer vluchtelingen door te sturen naar Griekenland en Bulgarije, indien hij niet de gewenste €6 miljard van Europa krijgt om vluchtelingen op te vangen.
In het gesprek geeft Juncker aan dat de Europese Commissie per direct €500 miljoen beschikbaar heeft en dat hij de 28 Europese lidstaten zal vragen geld bij te leggen om aan een totaalbedrag van €3 miljard te komen. Erdogan uitte zijn onvrede over de hoogte van het bedrag en reageerde furieus op dit voorstel. Een passage uit de notulen
(scroll verder omlaag voor de volledige tekst (h/t @wmiddelkoop)):
Erdogan: “We kunnen de deuren naar Griekenland en Bulgarije op ieder moment open gooien en de vluchtelingen op de bus zetten. Als je zegt dat we €3 miljard kunnen krijgen over een periode van twee jaar, dan hoeven we niet verder te praten. Griekenland kreeg meer dan €400 miljard tijdens de euro crisis. We hadden een deel van dat geld moeten gebruiken om een veilige zone te maken in Syrië, waarmee we alle problemen met vluchtelingen hadden opgelost.”
Juncker: “De Europese Commissie heeft nooit een formeel verzoek van Turkije gekregen om geld te sturen. Bovendien, als je zegt dat je al €8 miljard voor de opvang van vluchtelingen hebt uitgegeven, dat was gedurende een periode van vier jaar, en we….”
Erdogan: “Dat was slechts het geldbedrag dat besteed is aan de vluchtelingenkampen. We hebben een humanitaire benadering. Mijn dochters hebben de kampen in het zuiden gezien en kwamen huilend terug vanwege de situatie daar. Gutteres zegt dat hij nooit betere vluchtelingenkampen heeft gezien dan die in Turkije.”
Tusk: “Ik heb de vluchtelingenkampen in Turkije ook gezien en kan beamen dat deze inderdaad indrukwekkend zijn. Maar de bailout van Griekenland draaide niet alleen om Griekenland, maar om de euro en daarmee om alle lidstaten van de Eurozone. Deze bedragen kun je niet gemakkelijk vergelijken.”
Erdogan: “Dit [vluchtelingencrisis] draait om het Schengenverdrag, ook een Europees project.”
Tusk: “De situatie in de EU is momenteel moeizaam. Sommige lidstaten staan op het punt de grenzen te sluiten, vooral na de gebeurtenissen in Parijs. Als we niet snel tot een akkoord kunnen komen, dan kan de situatie snel verslechteren. En we willen echt graag een akkoord sluiten.”
Erdogan: “Hoe wil je de vluchtelingencrisis aanpakken als je geen akkoord sluit? Wil je de vluchtelingen doden?”
Tusk: “De EU kan zichzelf minder aantrekkelijk maken voor vluchtelingen, maar dat is niet de oplossing die we willen.”
Erdogan: “De EU zal geconfronteerd worden met meer dan een dood jongetje op het strand van Turkije. Het zullen er dan 10.000 of 15.000 worden. Hoe wil je daarmee omgaan? De aanslagen in Parijs draaiden allemaal om armoede en uitsluiting. Deze mensen zijn niet opgeleid en zullen Europa blijven terroriseren. Wij vechten nu tegen Deash (ISIS), PYD en anderen.”
Vluchtelingencrisis
Verderop in de notulen is de toon van het gesprek niet veel prettiger. Erdogan zegt dat de EU niets voor Turkije zelf gedaan heeft, maar dat er alleen maar geld voor het vluchtelingenprobleem is. Hij zegt dat Turkije al 53 jaar wacht op toezeggingen uit Europa, maar dat er nooit iets van terecht is gekomen. Juncker reageert daarop door te zeggen dat Turkije niet altijd een democratie is geweest in de afgelopen 53 jaar, waarop Erdogan inbrengt dat dat Duitsland en het Verenigd Koninkrijk ook niet gelukt is en dat daar een grote wereldoorlog uit is voortgekomen.
Erdogan zegt verderop in het gesprek dat hij twijfels heeft bij de oprechtheid van Europa om Turkije in de EU te betrekken en dat hij graag wil dat Europa hier eindelijk eens duidelijkheid over geeft. “Jullie willen gewoon dat wij alle vluchtelingen opvangen”, zo concludeert de Turkse premier.
Dat de situatie ernstig is blijkt wel uit het feit dat de Duitse bondskanselier Merkel op het vliegtuig naar Ankara gestapt is om met Turkije te praten over de vluchtelingencrisis.
Iran heeft besloten voortaan alleen maar euro’s te accepteren in ruil voor haar olie, zo schrijft Reuters. Dat geldt dus niet alleen voor de nieuwe contracten die Iran gesloten heeft sinds het opheffen van de sancties, maar ook voor oude contracten en de nog openstaande rekeningen die door de sancties tegen het Iraanse banksysteem niet betaald konden worden.
Iran heeft sinds het opheffen van de sancties begin dit jaar verschillende deals gesloten met onder andere Total (Frankrijk), de raffinaderijen van Cepsa en Litasco (Spanje), Hellenic Petroleum (Griekenland), Eni (Italië) en en de handelstak van Lukoil (Rusland).
Olie in euro
“In onze facturen noemen we een clausule dat de kopers van de olie dienen te betalen in euro’s, waarbij de wisselkoers met de dollar ten tijde van de levering van de olie gehanteerd dient te worden”, zo verklaarde iemand van de National Iranian Oil Company (NIOC) tegenover Reuters. “Iran is om politieke reden van de dollar naar de euro overgestapt”, zo voegde hij eraan toe.
Openstaande rekeningen van enkele miljarden dollars moeten vanaf nu ook met de euro betaald worden. Tijdens de sancties werd Iran afgesloten van een belangrijk belangrijk internationaal betalingssysteem, waardoor rekening in dollars niet betaald konden worden. Wel kon Iran nog olie afrekenen met fysiek goud en in een aantal andere valuta, zoals de Omaanse rial en de dirham van de Verenigde Arabische Emiraten.
De overstap van dollars naar euro’s is een logische stap, omdat Europa nu al de grootste afnemer is van Iraanse olie. Iran probeert al sinds 2007 de leden van de OPEC te overtuigen de doller als munteenheid voor de internationale oliehandel te vervangen door de euro. “Veel Europese bedrijven snellen zich naar Iran om zaken te doen, dus het is zinvol de opbrengsten in euro te ontvangen”, zo verklaarde Robin Mills van het in Dubai gevestide Qamar Energy tegenover Reuters.
Iran heeft de vierde grootste bewezen oliereserves ter wereld en is in staat haar productie verder op te schroeven. Daardoor kan de oliehandel van Iran met tientallen miljarden euro’s toenemen.
