Marketupdate

Tag: ecb

  • Vermogen huishoudens Spanje en Italië groter dan gedacht

    Vermogen huishoudens Spanje en Italië groter dan gedacht

    Huishoudens in Spanje en Italië hebben veel meer vermogen dan Nederlandse huishoudens, zo blijkt uit een nieuw onderzoek dat de Europese Centrale Bank onlangs publiceerde. De uitkomsten van het onderzoek werpen nieuw licht op de vermeende tweedeling tussen arm en rijk in de eurozone, een onderwerp dat na het uitbreken van de Europese schuldencrisis vaak besproken is.

    De tweedeling tussen het rijke noorden en het arme zuiden van Europa blijkt niet zo zwart-wit te zijn als vaak wordt voorgesteld. De publieke schulden zijn in de zuidelijke landen weliswaar hoger, maar daar staat tegenover dat huishoudens in de noordelijke landen veel grotere private schulden hebben.

    Voeg je de publieke en private schulden samen, dan blijkt dat wij nog hoger scoren dan een land als Griekenland. Uit cijfers van de Nederlandsche Bank is zelfs gebleken dat de helft van de Nederlandse huishoudens geen vermogen heeft, om de simpele reden dat de schulden even groot zijn als de bezittingen.

    Vermogen Europese huishoudens (Bron: ECB)

    Vastgoed versus pensioen

    Het vermogen van huishoudens in Italië, Spanje en Frankrijk zit voor een relatief groot deel in hun eigen woning, terwijl Nederlandse huishoudens relatief veel vermogen opbouwen via pensioenfondsen. Naar schatting zit er ruim €1.200 miljard in de Nederlandse pensioenpotten, vermogen dat belegd wordt in aandelen, obligaties en andere financiële activa.

    In het onderzoek van de ECB zijn de pensioenvoorzieningen in de verschillende landen niet meegenomen. Zou je die wel meetellen, dan ziet de vermogenspositie van Nederlandse huishoudens er waarschijnlijk een stuk beter uit.

    Vermogen daalt, ongelijkheid neemt toe

    Het 139 pagina’s tellende rapport van de ECB laat ook zien dat Europese huishoudens slechter uit de crisis zijn gekomen. Vergeleken met de cijfers uit 2010 is het gemiddelde vermogen van een doorsnee huishouden in Europa met ongeveer 10% gedaald. Ook laat het rapport zien dat de vermogensongelijkheid sindsdien juist is toegenomen, wat voornamelijk toegeschreven kan worden aan waardestijging van financiële activa als aandelen en obligaties.

    Ook laat het rapport zien dat het vermogen van huishoudens in Italië, Spanje en Griekenland de laatste jaren veel harder geraakt is dan het vermogen van Nederlandse en Duitse huishoudens. Dat komt omdat de huizenprijzen in deze landen veel harder gedaald zijn dan in de noordelijke landen.

  • Keynesiaans eindpunt

    In de aanloop naar een renteverhoging, de markt wordt hier via de media op voorbereid, dalen edelmetalen meestal. Onderzoek heeft uitgewezen dat de kans erg groot is dat edelmetalen na de renteverhoging weer een goede performance laten zien.

    Helaas is dat deze keer vooralsnog niet het geval. Meteen na de renteverhoging maakte de Federal Reserve het voornemen bekend om volgend jaar de rente drie keer te verhogen in plaats van de verwachte twee keer.

    Ook vorig jaar rond deze tijd liet de Amerikaanse centrale bank weten dat we in 2016 geconfronteerd zouden worden met meerdere renteverhogingen. Destijds werd er zelfs gesproken over vier renteverhogingen. Maar het afgelopen jaar heeft er uiteindelijk slechts één renteverhoging plaatsgevonden. Dat was ook nog eens tijdens de laatste maand van het jaar.

    Mijn mening is dat de Federal Reserve in een spagaat zit. Het optrekken van de rente zal alleen maar zorgen voor een sterkere dollar. Dit zal volgend jaar naar mijn inziens wereldwijd allerlei problemen opleveren. Het staat dus zeker niet vast dat deze renteverhogingen er zullen gaan komen. In principe zou dit goed nieuws moeten zijn voor de koersvorming van edelmetalen. Ik zal dit volgend jaar voor u gaan volgen en ik zal er dan ook uitgebreid op terugkomen.

    Schulden

    Nu wat duizelingwekkende bedragen over de schulden van de landen binnen de Eurozone. Deze schulden zijn inmiddels opgelopen tot ruim €9,8 biljoen (dat is 91,5% van het gezamenlijke bbp), terwijl in het Verdrag van Maastricht een maximum van 60% was afgesproken. Italië is koploper met een schuld van €2,2 biljoen, gevolgd door Frankrijk met €2,1 biljoen. Spanje noteert €1,1 biljoen.

    Ter vergelijk: Griekenland had in 2010 ‘slechts’ €380 miljard aan schulden en dat zorgde toen al bijna voor de instorting van de hele eurozone (en nog steeds zit het land diep in de problemen). Daarnaast hebben alle banken samen voor €1,7 biljoen leningen en €1,1 biljoen aan kredieten uitstaan. Momenteel zijn deze schulden enigszins beheersbaar, maar dat komt natuurlijk door de historisch zéér lage (of negatieve) rente.

    U kunt zich voorstellen dat er een groot probleem dreigt als de rentevoeten weer op het historisch gemiddelde van 4% noteren. Het theoretische eindpunt van ons Keynesiaanse systeem volgt zodra de gehele belastingopbrengst van een land opgaat aan betaling van de rente (dus niet eens afbetaling hiervan) op de staatsschulden. Bij een stijgende rente, wat in de VS al aan het plaatsvinden is, komt dit punt angstvallig dichtbij.

    ECB president Draghi verdedigt zijn beleid doorgaans door te beweren dat hij door het opkopen van (staats)schulden de banken ontlast, zodat die meer aan bedrijven kunnen lenen en de economische groei wordt aangewakkerd. Probleem: dat gebeurt al jaren niet. Sterker nog; banken lenen steeds minder geld uit aan ondernemingen. De ECB geldkraan komt dan ook niet ten goede aan de economie, het bedrijfsleven en de burgers, maar enkel aan banken, hedge funds en overige financiële partijen. Overigens vormt de lage rente wel weer een probleem voor institutionele beleggers, zoals de pensioenfondsen en de verzekeraars.

    India

    Nu even naar de dramatische situatie in India; ik las afgelopen week in een grote krant dat een cycloon twee mensen had gedood. Maar nog steeds heb ik de afgelopen weken niets gelezen over de dramatische toestanden aldaar. Er zijn zelfs schattingen dat er al tienduizenden mensen van de honger zouden zijn omgekomen.

    Hieronder een korte samenvatting, zodat u enigszins geïnformeerd bent. Begin november werden van de ene op de andere dag de twee belangrijkste bankbiljetten ongeldig verklaard. Mensen konden dit geld alleen inwisselen bij banken, terwijl een groot deel van de Indiase bevolking helemaal geen bankrekening heeft. Sterker nog: de helft van de bevolking heeft zelfs geen legitimatie om een bankrekening te kunnen openen. Dit gaat om 650 miljoen mensen!

    Het enige dat zij kunnen doen, is gebruikmaken van stromannen (tegen een hoge prijs uiteraard) om toch hun geld via het banksysteem omgewisseld te krijgen. En dat terwijl de maatregel juist als doel had de corruptie terug te dringen.

    De formele doelstelling van de overheid was om de misdaad te bestrijden. In de praktijk blijkt dat er nauwelijks geprobeerd is valse bankbiljetten in te leveren, terwijl de situatie totaal anders is met de nieuwe bankbiljetten. Daar zijn er veel te weinig van. Omdat de meeste mensen geen flauwe benul hebben hoe deze biljetten er eigenlijk uit horen te zien, zijn er door heel India volop drukpersen in de weer die grote hoeveelheden valse nieuwe bankbiljetten drukken. Deze worden vrijwel overal geaccepteerd, omdat niemand weet welke kenmerken bij de echte biljetten horen.

    In India gaat 97% van alle transacties met contant geld. De uitbanning van twee populaire biljetten zorgt er dus voor dat de gehele economie tot stilstand is gekomen en dat vrijwel alle winkels maar mondjesmaat worden bevoorraad.

    We hebben het dus over een land dat geheel digitaal moet worden, maar waar een groot deel van de bevolking van 1,3 miljard mensen niet of nauwelijks in staat is zijn of haar eigen naam te schrijven en waar een miljard mensen van een paar dollar per dag moeten proberen te leven. Zeker tijdens de feestdagen gaan mijn gedachten uit naar al deze mensen die in grote moeilijkheden verkeren, maar waar wereldwijd vrijwel geen aandacht voor is, simpelweg omdat de grote media hier niet over berichten.

    Sander Noordhof

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen weekend in de nieuwsbrief van Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel dan +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

  • Why the ECB should buy gold instead of bonds from Eurozone countries

    Article written by Richard van der Linde, first published on Linkedin

    ‘What would you do with €80 billion per month to stimulate the economy in Europe?’

    That was the question posted by the makers of a documentary for Dutch national television (VPRO Tegenlicht) about money creation by the ECB. A few days after the broadcast there would be a Meet Up and the makers called upon the general public to propose alternatives for the current ECB policy of buying bonds for €80 bln a month. I sent the following proposal and was selected to discuss the idea with a panel of economists who –by the end of the discussion – seemed to like the idea.

    Does the ECB really create money?

    Yes and no. Money as we know it is actually credit – created by banks. The stuff the ECB makes is another type of money that we regularly call ‘reserves’. Whenever we transfer money to someone at another bank, our account is credited by our bank, but in the background they actually transfer reserves to the other bank.

    What is more important to understand is that when the ECB buys bonds or other assets from a bank, they rarely transfer wealth to that bank. There may be side effects from that transfer that banks profit from – like increasing prices of certain types of assets – but the essential message is that when the ECB buys bonds for an amount of €80 bln, the sellers hardly get any richer. All that is happening, is that the wealth of the sellers is becoming more liquid. Banks make a slight profit on the sale, but still only a fraction of the €80 bln. So, the ECB does create a particular type of money, but they are not handing it out to banks.




    Could the ECB provide people with, for example, a basic income instead?

    Luckily not. The ECB is created by governments for the purpose of having a board of smart people to increase or decrease the amount of central bank money to keep prices steady. And, by steady, I mean inflation between 0-2%. These people are not elected democratically and are not to decide on the way the government spends its wealth. They just convert existing financial assets (mainly government bonds) into central bank money or reverse the process whenever they think it is needed in order to keep prices within the range their mandate prescribes. Only, people keep believing that the ECB could provide a basic income while they only seem to support banks. And that’s how I ended up at a Meet Up where the audience kept proposing ideas for spending the money on all sorts of social programs. Of course, you could change the statutes of any government body, but there lies no practical value in such debates since people like to see some change happening within their own life time. How about the real alternatives?

    Solving a sudoku

    You can certainly debate the validity of the objective of economic growth, the practice of government intervention and even about the nature of the Eurozone. But within the paradigm of a Eurozone that seeks growth through monetary policy, the options are limited. Many economists argue for governments to spend more into the private sector to regain more growth but member states don’t want to let go of the 3% ceiling for budget deficits, meaning that not many new government bonds will come into existence while the ECB already bought most of them. Of course this is nothing more than a very large sudoku since all the rules and objectives are man made and subject to change. The ECB is currently shifting to buying corporate bonds to reach its monthly spending target of €80 bln, but it’s hard to see why that would result in any economic growth. If you want the government to increase spending, but not to increase its debt, then you should buy some of its assets to enable them to spend more money (that can be taxed back in the future).

    Buying government’s assets instead of its debt

    A government has many assets on its balance sheet, but my proposal at the Meet Up was aimed at one asset in particular. It’s an asset of which it is hard to imagine why a country would still hold any of it, especially when being a member of a currency union. I’m talking about gold, of course. The Eurozone countries hold over 10,000 tonnes of gold, which amounts to about €400 bln. The ECB already has some 50 tonnes of gold and I’d like them to shift their monetary policy to buying the gold of Eurozone countries. To prevent side effects from irrational behavior my proposal includes that countries would get an option to buy back their own gold for the same price at any later date and that the gold would remain in the member state vaults where it is currently kept. Should there still be any hidden connection between gold reserves and the value of a currency, then you can imagine in this case why that wouldn’t amount to anything substantial since the gold has already accrued on the balance sheet of the ECB through all the government bonds it holds. More important for the value of the euro is how those member states will spend the money they receive from selling the gold.

    Mario Draghi and the basic income

    Here’s the good news for those in favor of a basic income or other social programs: the money that governments receive can be used to finance such proposals. And if they don’t, you can punish them at the next election. So, don’t blame Mario Draghi for not spending the €80 bln on social programs, but, if anything, blame him instead for not buying gold from Eurozone countries! Richard van der Linde

  • Grafiek: ECB maakt inhaalslag in WK geldontwaarding

    De ECB is hard op weg het balanstotaal van de Amerikaanse centrale bank te overtreffen. Toen de Federal Reserve in 2014 stopte met het opkopen van obligaties had ze in totaal voor $4,5 biljoen op de balans staan, terwijl de balansomvang van de ECB op dat moment omgerekend slechts $2,5 biljoen was. Maar door het opkoopprogramma van Draghi groeide het balanstotaal in een hoog tempo naar een totaal van meer dan $4 biljoen.

    Met de verlenging van het stimuleringsprogramma zal het balanstotaal van de ECB binnen een jaar de $4,5 biljoen passeren. Zoals u op onderstaande grafiek kunt zien levert ook de Bank of Japan haar bijdrage in het WK geldontwaarding, hun balans was eerder dit jaar bijna even groot als die van de Federal Reserve.

    balance-sheet-central-banks

    Balanstotaal ECB groeit als kool (Grafiek via Bloomberg)

  • Dreun voor euro klinkt nog na

    Een onverwacht gematigde toon uit de december vergadering van de Europese Centrale Bank zorgde afgelopen week voor een dreun in het gezicht van de euro. De verlenging van het opkoopprogramma met negen maanden en een duidelijk zicht op een nóg langere periode betekent dat de negatieve eurorentes tot in 2018 voort zullen duren.

    Tegenstelling

    Daartegenover staat dat de Federal Reserve deze week waarschijnlijk een renteverhoging zal aankondigen; wij verwachten bovendien dat die gevolgd zal worden door een opwaartse herziening van de verwachtingen in het spoorboekje met renteverhogingen voor 2017. De daardoor oplopende verschillen in rente aan beide kanten van de oceaan zet een geweldige druk op de euro, die afgelopen week dan ook daalde ten opzichte van alle belangrijke peers.

    Recordhoogtes

    Niet alleen de G10 valuta, maar ook aandelen en bedrijfsobligaties vervolgden hun recordreeksen. De feestelijke stemming sloeg ook over naar de valuta van opkomende markten. Met name de Latijns-Amerikaanse munten stegen afgelopen week geweldig tegenover de euro.

    Positief nieuws

    Een serie ‘dovish’ verrassingen van de kant van de ECB gaf de euro afgelopen week een klap. Ten eerste was daar de verlenging van het opkoopprogramma met negen maanden in plaats van de verwachte zes maanden. Zelfs ondanks het feit dat de hoeveelheid opgekochte obligaties omlaag gaat van €80 naar €60 miljard per maand betekent dit per saldo dat €540 miljard aan assets wordt opgekocht tegen de eerder geplande €480 miljard.

    Een andere positieve verrassing was het opheffen van de rente-vloer. De ECB mag nu staatsobligaties opkopen, zelfs wanneer deze lager renderen dan het deposito-tarief, dat nu op -0,4% staat. Verder bleef de inflatieverwachting grotendeels ongewijzigd. Menig econoom had ten minste een bescheiden opwaartse herziening verwacht.

    Pariteit in zicht

    Hoewel dit alles meer ‘dovish’ uitviel dan verwacht, betekent dit resultaat niet dat onze verwachting wezenlijk verandert dat de euro zal blijven depreciëren en dat de euro ergens in het eerste kwartaal van 2017 pariteit ten opzichte van de dollar zal bereiken.

    Economie versus groei

    De durable goods orders en de fabrieksorders in oktober vormden een positieve verrassing en ondersteunen onze mening dat de Amerikaanse economie in een nog hoger tempo groeit, terwijl enige fiscale stimulans van de kant van de regering Trump of uitgaven voor infrastructurele werken nog moet komen.

    Terwijl de markten een renteverhoging met 0,25% al volledig hebben ingeprijsd zullen handelaren de uitlatingen van het FOMC na de vergadering grondig analyseren. Als altijd denken wij dat de belangrijkste informatie te halen valt uit de zogenaamde ‘dots plot’ waaruit af te lezen valt welke mening de leden hebben over het toekomstige pad van renteverhogingen.

    Wij verwachten de eerste opwaartse herziening in jaren te zullen zien in dat pad. Wij denken bovendien niet dat de markten deze ontwikkeling hebben ingeprijsd en voorzien dan ook dat de vergadering een verdere impuls zal geven aan de opmars van de dollar tegenover de belangrijke G10 peers.

    Geschreven door Enrique Díaz-Álvarez (Ebury)

    Over Ebury:

    Ebury maakt internationale markten toegankelijker met valutadiensten op maat en flexibel handelskrediet voor ondernemingen. Ebury werkt samen met ruim 12.000 organisaties en verricht 12 miljard euro aan valutatransacties in 140 verschillende valuta. Het bedrijf heeft kantoren in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Spanje en Polen. De speerpunten van Ebury:

    • Financiële diensten die normaal zijn voorbehouden aan grote multinationals
    • Financiering van uw aankopen
    • Marktkennis en valutadiensten op maat
    • Ons netwerk van liquidity providers en intermediaire banken
    • Transacties in ruim 140 verschillende valuta

    Meer informatie op www.ebury.nl

  • Column: Draghi gaat meer en minder stimuleren

    Donderdag besloot Mario Draghi, president van de ECB, het maandelijkse opkoopprogramma te verlengen tot eind 2017. Het maandbedrag wordt wel verlaagd, vanaf april gaat de centrale bank per maand €60 miljard in plaats van €80 miljard aan obligaties opkopen. De waanzin gaat dus door. De euro dook meteen meer dan een procent omlaag t.o.v. de dollar (en vele andere valuta).

    Sinds het aantreden van Draghi is de euro met maar liefst 25% in waarde gedaald tegenover de dollar. Voor valutabegrippen is dit een bizar percentage. Al vaker heb ik hier geschreven dat de vele geldsystemen die de afgelopen eeuwen ter ziele zijn gegaan één ding gemeen hadden: het verval van het desbetreffende geldsysteem begon altijd met het bijdrukken van geld. Het kon daarna nog enige tijd duren voordat het systeem over de kop ging, maar het was altijd het begin van het einde.

    Verder is er afgelopen week een Russisch noodhospitaal gebombardeerd waarbij twee artsen het leven verloren en vele kinderen gewond raakten. Opvallend, want het waren toch steeds Russische of Syrische bombardementen op de ziekenhuizen in Aleppo? Of is dit ‘nepnieuws’? Weer een voorbeeld hoe eenzijdig de Westerse media berichten.

    NAVO

    Verder viel mij afgelopen week op wat Jaap de Hoop Scheffer, oud secretaris-generaal van de NAVO, te vertellen had. Inmiddels geeft hij leiding aan de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV), die er bij premier Mark Rutte en de Tweede Kamer op aandringt de ‘nee-stem’ van het GeenPeil-referendum terzijde te schuiven en het Oekraïneverdrag onder voorwaarden te ratificeren.

    Zijn preciezen woorden waren als volgt: “Als Nederland het verdrag verwerpt, dan wordt dit door de Russische president Poetin gezien als zwakte van Europa en dat kan hem aanmoedigen om de destabilisatie van Oekraïne te intensiveren”. Ik vind dit soort uitlatingen op z’n zachtst gezegd roekeloos.

    En dan de volgende passage uit het artikel: De Hoop-Scheffer vindt het beter als multilaterale verdragen zoals het Oekraïneverdrag in de toekomst niet meer worden voorgelegd in een referendum. “Dit soort beslissingen zijn gecompliceerd; het is buitengewoon ingewikkeld om alle belangen af te wegen”. Met andere woorden: de gewone burger is te dom om hierover mee te beslissen.

    Dit soort uitspraken zijn naar mijn mening precies de reden dat de burger op straat bij elke verkiezing van de afgelopen tijd tegen de gevestigde orde heeft gestemd en volgend jaar datzelfde gaat doen bij de verkiezingen in Duitsland, Frankrijk en Nederland. De Westerse media noemen dit steevast populistische partijen, een nogal denigrerende benaming van partijen die inspelen op ontevreden burgers. De politiek vertegenwoordigt de burgers toch…

    Italiaans referendum

    U heeft natuurlijk meegekregen dat Italië afgelopen zondag ‘nee’ heeft gezegd tegen een aantal grondwettelijke veranderingen. De huidige premier heeft z’n lot hieraan verbonden en zal aftreden. Dit zorgt ervoor dat de problemen in Italië alleen maar groter worden en dat lijkt me geen goede ontwikkeling.

    De Italiaanse economie is de financiële crisis uit 2008 eigenlijk nooit te boven gekomen. Het Italiaanse bankensysteem heeft bij elkaar opgeteld €360 miljard aan leningen uitstaan met een betalingsachterstand van meer dan 90 dagen. Dit noemt men NPL’s (Non-Performing-Loans). Een groot gedeelte daarvan zal zeer waarschijnlijk nooit afgelost worden.

    Het publiek in Italië wordt voorgehouden dat de situatie nog onder controle is. Tot er op een doodgewone zaterdag besloten wordt de banken voor onbepaalde tijd te sluiten en de klanten van de desbetreffende banken worden dan aangesproken op de verliezen. De bail-in is dan een feit. Eerder gebeurde precies hetzelfde in Cyprus. De heer Dijsselbloem wist toen te melden dat dit geen blauwdruk zou worden voor toekomstige wetgeving. We weten sinds begin dit jaar wel beter…

    En de gevestigde politieke macht vraagt zich nog altijd af waarom ‘populistische’ partijen momenteel zo populair zijn… Als laatste; heeft u afgelopen week nog iets gelezen over de totale ineenstorting van India door de afschaffing van bijna al het cash geld?

    Sander Noordhof

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen weekend in de nieuwsbrief van Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel dan +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

  • Europese bankaandelen hoger dankzij ECB

    De verlenging van het stimuleringsprogramma pakt gunstig uit voor de Europese bankensector, want de Europese index voor bankaandelen schoot donderdag met 3,6% omhoog. Vrijwel alle banken staan meerdere procenten in de plus, nu de onzekerheid over een vroegtijdig einde van het opkoopprogramma is weggenomen. De aankondiging van de ECB deed ook de rente stijgen, wat gunstig is voor de winstgevendheid van banken.

    banking-stocks

    Bankaandelen hoger na rentebesluit ECB (Grafiek via Arend Jan Kamp)

  • Stimuleringsprogramma ECB naar €60 miljard

    De ECB verlengt het stimuleringsprogramma met negen maanden, maar verlaagt het maandelijkse bedrag met ingang van april van €80 naar €60 miljard per maand. In maart werd het opkoopprogramma nog uitgebreid naar €80 miljard en in juni begon de ECB ook het het opkopen van bedrijfsobligaties.

    De centrale bank bouwt haar stimuleringsprogramma in een geleidelijk tempo af om de financiële markten niet teveel te verstoren. Zoals we eerder vandaag al schreven kan het terugschroeven van het opkoopprogramma een positief effect hebben op de euro, maar dat effect wordt gedempt door het opkoopprogramma met negen maanden te verlengen.

    Euro stabiel op $1,08

    Welk van deze twee effecten sterker is zal de tijd uit moeten wijzen, want vooralsnog weten valutahandelaren geen kant te kiezen. De wisselkoers tussen de euro en de dollar schoot na het persbericht van de ECB even omhoog, maar staat nu weer rond de $1,08. Mogelijk geeft de toelichting van Draghi om 14:30 meer duidelijkheid. De livestream kunt u hieronder volgen.


  • Beurzen stijgen in aanloop naar rentebesluit ECB

    Beurzen stijgen in aanloop naar rentebesluit ECB

    Aandelenmarkten wereldwijd stijgen in de aanloop naar het rentebesluit van de ECB. In de Verenigde Staten werden nieuwe records bereikt voor zowel de Dow Jones (+1,55%) als de S&P 500 (+1,3%), terwijl ook de Japanse beurs met een winst van 1,5% sloot. Het positieve sentiment is ook af te lezen op de Europese aandelenmarkten, want die openden na de winst van gisteren opnieuw in het groen.

    De euro steeg in aanloop naar het rentebesluit en staat op het moment van schrijven bijna op $1,08 tegenover de Amerikaanse dollar, het hoogste niveau in drie weken. Ook de olieprijs steeg, die staat op het moment van schrijven boven de $53 voor een vat WTI.



    Verlenging stimuleringsprogramma?

    Veel beleggers kijken vol verwachting uit naar het toelichting van het rentebesluit. Om 14:30 zal Mario Draghi waarschijnlijk meer duidelijkheid scheppen over een mogelijke verlenging van het stimuleringsprogramma. Over drie maanden loopt het opkoopprogramma van €80 miljard per maand af, maar veel beleggers houden er rekening mee dat de centrale bank deze met nog eens zes maanden zal verlengen. De officiële inflatie in de Eurozone is nog steeds relatief laag en biedt dus ruimte voor meer stimulering. Ook kan de oplopende rente voor de ECB reden zijn om het opkoopprogramma te verlengen.

    euro-area-inflation-cpi

    Officiële inflatie in de Eurozone biedt ruimte voor meer stimulering (Bron: Trading Economics)

    De ECB kan natuurlijk ook besluiten het stimuleringsprogramma af te bouwen. Tijdens de vorige persconferentie in oktober zei Draghi namelijk dat er geen goed argument te bedenken valt voor het structurele handelsoverschot van de Eurozone. Door de relatief lage wisselkoers is het handelsoverschot de laatste jaren alleen maar verder toegenomen, waarmee de Europese landen in feite beneden hun stand leven. Ze exporteren immers structureel meer dan ze importeren. Draghi zal niet expliciet zeggen dat de euro te goedkoop is, maar als hij het handelsoverschot wil verkleinen zal hij de euro wat duurder moeten maken. Dat kan hij doen door de rente te verhogen of door het stimuleringsprogramma af te bouwen. Minder monetaire stimulering zal de waarde van de euro omhoog doen schieten, omdat een voortzetting van het opkoopprogramma ingecalculeerd is.

    euro-area-balance-of-trade

    Handelsoverschot Eurozone gestegen door zwakke euro (Bron: Trading Economics)

    Rentebesluit ECB

    De persconferentie van de ECB begint om 14:30 en is live te volgen op Marketupdate via onderstaande livestream. Het rentebesluit zelf wordt om 13:45 al door de centrale bank bekendgemaakt.

  • “ECB bereid meer Italiaanse obligaties te kopen”

    De ECB zou bereid zijn meer Italiaanse staatsobligaties op te kopen als de uitkomst van het referendum op 4 december voor grote onrust zorgt, zo schrijft Reuters op basis van verschillende bronnen bij de centrale bank. De afgelopen maanden is de rente op staatsleningen van Italië veel harder gestegen dan die van Duitsland, omdat beleggers vrezen dat het mislukken van het referendum meer onzekerheid met zich mee zal brengen over de positie van Italië binnen de Europese Unie en de eurozone.

    De Italiaanse premier Matteo Renzi zal opstappen als het referendum over constitutionele hervormingen op een nee uitdraait. Als dat gebeurt zouden er nieuwe verkiezingen kunnen komen, waar de 5-sterren beweging van Beppe Grillo als winnaar uit zal kunnen komen. Als we de peilingen mogen geloven zal de meerderheid van de Italianen aanstaande zondag tegen het referendum stemmen en zal de 5-sterren beweging bij nieuwe verkiezingen de grootste partij worden.

    Staatsobligaties opkopen

    Om de onrust op de financiële markten te bezweren zou de ECB voor een korte periode van enkele weken meer Italiaanse staatsobligaties kunnen opkopen dan nu het geval is. Maar het is niet mogelijk structurele steun te geven aan Italië, omdat het stimuleringsprogramma van €80 miljard volgens een bepaalde verdeelsleutel werkt.

    De Italiaanse staatsschuld is in verhouding tot andere landen in de Eurozone bijzonder hoog, namelijk meer dan 130% van het bbp. Toen de rente in 2012 een record van 7% bereikte besloot de ECB niet langer toe te kijken. Draghi verkondigde die zomer dat hij alles zou doen om de euro te redden, waardoor de rente weer begon te dalen.

    De rente op een Italiaanse staatslening met een looptijd van 10 jaar steeg de afgelopen dagen tot 2%, het hoogste niveau in een jaar tijd. Vergeleken met het dieptepunt in augustus is de rente zelfs bijna verdubbeld.

    italie-rente-stijging

    Italiaanse rente op 10-jaars lening loopt sterk op (Bron: Bloomberg)

    Mag de ECB dit wel doen?

    Analisten van JP Morgan betwijfelen of de ECB werkelijk zal ingrijpen, zo schrijft Zero Hedge. Het stimuleringsprogramma van €80 miljard per maand is uitsluitend bedoeld om de inflatie aan te jagen en niet om specifiek te interveniëren in bepaalde landen. Daarvoor zou de ECB een ander stimuleringsprogramma moeten inzetten, zoals de Outright Monetary Transactions (OMT). Ook is het niet de taak van de centrale bank om de politieke problemen in lidstaten te verzachten, zeker niet als die problemen door politici zelf veroorzaakt zijn.

    Het opkopen van meer Italiaanse staatsobligaties dan onder de huidige afspraken zou volgens JP Morgan goedkeuring vereisen van de Raad van Bestuur van de ECB. Het is volgens JP Morgan ondenkbaar dat de ECB tot actie zou overgaan zonder deze goedkeuring en zonder dat dat door de ECB zelf gecommuniceerd wordt. Een officiële verklaring van de centrale bank is tot op heden ook uitgebleven.

  • Tegenlicht: Waar blijft die €80 miljard van de ECB?

    Tegenlicht: Waar blijft die €80 miljard van de ECB?

    De ECB koopt maandelijks voor €80 miljard aan staatsobligaties en bedrijfsleningen om de economie te stimuleren. Maar waar blijft al dat geld? En wie profiteert er eigenlijk van? Tegenlicht ging op onderzoek uit en maakte een reportage over het grootste stimuleringsprogramma sinds de invoering van de euro.

    Maarten Schinkel, economieredacteur van NRC Handelsblad, volgt het spoor van het gecreëerde geld en onderzoekt de effecten van Draghi’s maandelijkse geldinjecties. Welke bijeffecten heeft dit gigantische monetaire experiment? En waarom lijken die talloze miljarden nauwelijks effect te hebben op de inflatie?