Marketupdate

Tag: ecb

  • ECB verlaagt de rente naar 0,25%

    ECB verlaagt de rente naar 0,25%

    De ECB heeft de rente vandaag verlaagd van 0,5 naar 0,25 procent. Daarmee kunnen bedrijven en consumenten in theorie nog goedkoper geld lenen. De lage rente zal op termijn ook doorwerken in de variabele rente op langlopende leningen, waarmee de schuldenlast weer wat verlicht wordt. Blijkbaar werd de deflatoire druk iets te groot voor Draghi en vond hij het nodig om de rente voor de Eurozone te verlagen naar het laagste punt in het bestaan van de ECB. Tegenover de pers verklaarde de ECB-voorzitter dat de bedreiging voor groei in de eurozone beperkt blijven en dat het inflatierisico goed onder controle is. Sterker nog, hij is van mening dat de inflatie nog een lange tijd laag zal blijven. Hij voegt eraan toe dat de marktomstandigheden potentieel negatief kunnen zijn voor de economie.

    De volgende grafiek van Tradingeconomics laat de ontwikkeling van de rente bij de Europese Centrale Bank goed zien. Als gevolg van de laatste verlaging zakte de euro bijna 2 cent weg tegenover de dollar!

    ECB verlaagt rente naar laagste niveau ooit

    ECB verlaagt rente naar laagste niveau ooit

    Euro onderuit na verlaging van de rente

    Euro onderuit tegenover de dollar

    Draghi licht het besluit van de ECB toe

  • Deflatie bedreigt de toekomst van de eurozone

    Vrijdag 1 november jl. bleek uit cijfers van Eurostat, dat de kerninflatie in de eurozone nog slechts 0,7% bedraagt. Dat is ver onder het door de ECB gewenste niveau van 2%. Daarmee is het gevaar van deflatie in de eurozone een stuk reëler geworden, dan een gevaarlijke stijging van de inflatie.

    Uiteenvallen van de EU
    De oorzaak van de nieuwe dreiging ligt in de manier waarop de schuldencrisis tot nu toe is aangepakt. De remedie luidde verregaande bezuinigingen in de periferie in combinatie met dalende lonen. Tegelijkertijd vonden er in het noorden geen aanpassingen aan, zoals het opvoeren van de bestedingen om zo de export vanuit het zuiden meer kans te geven.

    Dat het gevaar van deflatie beslist niet meer denkbeeldig is, blijkt uit de woorden van een bestuurslid van de ECB, Benoît Coeuré. Hij waarschuwde onlangs voor Japanse toestanden in Europa. Dat betekent, niet meer en niet minder, dat we hier serieus rekening moeten houden met een verloren decennium in combinatie met een complete verloren generatie. De crisis zou zodoende zo diep kunnen gaan ingrijpen, dat het uiteindelijk tot een uiteenvallen van de eurozone kan leiden en misschien zelfs van de Europese Unie. Daardoor zou Europa ver terug de geschiedenis in geslingerd worden en zou zijn rol op het wereldtoneel volledig uitgespeeld zijn.

    Redenering
    De enige manier om dit horrorscenario te voorkomen is volgens sommige analisten de afschaffing van de euro. Dat zou weliswaar ook het einde van de eurozone betekenen, maar het zou de EU redden. Op deze redenering is echter nogal wat op aan te merken. De manier waarop de eurozone tot nu toe de crisis heeft gepoogd op te lossen, dreigt nu te ontaarden in een deflatoire Europese omgeving. Om die het hoofd te bieden, is juist een sterk politieke unie nodig met grote beslissingsbevoegdheden. De instituties binnen de Europese Unie zijn hier ten ene malen niet voor opgericht. De EU kan dus nooit een ingewikkelde macro-economische situatie oplossen.

    Integratie
    Het zou daarmee maar beter zijn de eurozone als het hart van de Europese integratie te beschouwen. Vanuit dit standpunt geredeneerd, is het gemakkelijker om verdragen en instituties aan te pakken, die een sta-in-de-weg zijn om de (huidige)complexe monetaire situatie naar behoren te managen. Uiteindelijk lijkt alleen nog een sterke politieke unie kansrijk om de huidige schuldproblematiek het hoofd te bieden. Tegelijkertijd kunnen er dan instrumenten komen om (toekomstige) schulden gemeenschappelijk te verklaren. Een politieke unie maakt ook een sterke bankenunie waarschijnlijker. Een politieke unie tenslotte kan de broodnodige transfer van middelen van noord naar zuid regelen.

    Electoraat
    Problematisch voor deze houding is de opstelling van een groeiend deel van het electoraat van de lidstaten van de eurozone. Die houden in steeds grotere getalen Europa verantwoordelijk voor de huidige crisis. Dit electoraat zal er daarom weinig voor voelen macht vanuit het eigen land over te dragen aan Brussel. Het is derhalve de dure taak van Brussel om de ontevreden bevolking van de lidstaten te overtuigen van het fatale alternatief: een Europa gedompeld in deflatie en geteisterd door aanhoudend lage groei. Als dat niet lukt, dan zijn euro en EU verloren.

    Dat moet bijna wel gebeuren! Kijk maar naar de manier waarop Brussel nu het electoraat probeert te paaien: management by communication. Beleidsmakers worden niet moe ons te vertellen, dat de crisis voorbij is. Er zullen slechts weinigen echt geloof hechten aan deze uitspraken. Misschien beginnen de beleidsmakers zelf wel terug te verlangen naar de jaren van voor de euro en de eurozone. Toen was het leven nog heel gewoon!
    Cor Wijtvliet

    Bron:
    Wolfgang Münchau, Worry about the euro, niet the European Union. Financial Times, November 3, 2013

  • Centrale banken maken valutaswap permanent

    Eind vorig jaar schreven we op Marketupdate over de verlenging van de valutaswap tussen een aantal grote centrale banken. Met deze valutaswap kunnen de ECB, de Federal Reserve, de Bank of England, de Bank of Japan en de Zwitserse Nationalbank (SNB) tijdelijk liquiditeit aan elkaar verstrekken, zodat er bij banken geen acute tekorten kunnen ontstaan aan vreemde valuta. Destijds schreven we dat deze samenwerking in februari 2014 herzien zou worden, maar vandaag kwam Bloomberg met het nieuws naar buiten dat deze valutaswap een permanent karakter krijgt.

    De tijdelijke valutaswaps tussen de ECB, de Federal Reserve, de BoE, de BoJ en de Zwitserse SNB worden vanaf nu omgezet in permanente faciliteiten, waar banken zonder belemmeringen valuta kunnen lenen om hun verplichtingen in vreemde valuta af te kunnen dekken. “De bestaande valutaswap heeft geholpen om de spanningen in de financiële markten te verlichten”, zo schrijft de ECB donderdag in haar persbericht. “De bestaande afspraken worden voortgezet en zullen dienst doen als prudente liquiditeitsbuffer”.

    Meer samenwerking tussen centrale banken

    Centrale banken werken sinds het uitbreken van de kredietcrisis nauw samen om het banksysteem te behouden voor een liquiditeitscrisis. Ten tijde van de Europese schuldencrisis konden Europese banken moeilijk aan dollars komen, een situatie waarin een valutaswap uitkomst biedt. Door dollars, euro’s, ponden, francs en yen dag en nacht volop aan iedereen beschikbaar te stellen voorkomt men dat tijdelijke liquiditeitsproblemen uitgroeien tot een solvabiliteitsprobleem.

    Valutaswap als permanent vangnet

    De valutaswap tussen centrale banken moet gezien worden als een soort vangnet voor de financiële markten. Volgens Daisuke Karakama van de in Tokyo gevestigde Mizuho Bank Ltd. kunnen er niet genoeg maatregelen genomen worden om de veiligheid van het financiële systeem te garanderen. “Op dit moment is het nog niet nodig, maar veranderingen gebeuren altijd plotseling”, zo verklaard Karakama tegenover Bloomberg.

    De gouverneur van de Bank of Japan, Haruhiko Kuroda, liet weten dat er op dit moment geen zorgen bestaan over de beschikbaarheid van liquiditeit in de wereldwijde financiële markten. “We hebben het permanent gemaakt omdat deze swapconstructie onder zes centrale banken heeft bijgedragen aan de stabilisering van de markt. We hebben op dit moment overigens geen plannen om de valutaswap uit te breiden naar meer centrale banken dan deze zes”.

    De bilaterale valutaswaps tussen centrale banken werd in november 2011 opgetuigd als aanvulling om een bestaand systeem om dollars te lenen. Volgens Mark Carney, de gouverneur van de Britse centrale bank, kan het wereldwijde netwerk van permanente valutaswaps worden uitgebreid met Chinese yuan. In juni bereikte de Bank of England al een overeenkomst met de People’s Bank of China en nog niet zo lang geleden deed de ECB hetzelfde.

    Ben Bernanke van de Federal Reserve was minder enthousiast over de langlopende valutaswaps tussen centrale banken: “We willen niet per se een permanente dienst verlenen aan de financiële markten. Er is een goede reden om banken onder druk te zetten, of in ieder geval te beïnvloeden, om beter om te gaan met het beheer van vreemde valuta.”

    Centrale banken maken onderlinge valutaswap permanent

    Centrale banken maken onderlinge valutaswap permanent

  • Grafiek: Ontwikkeling balanstotaal centrale banken

    Alex Merk van vermogensbeheerder Merk Investments heeft uitgezocht hoe het balanstotaal van de vier belangrijkste centrale banken zich de afgelopen twaalf maanden heeft ontwikkeld. In onderstaande grafiek ziet u de ECB, de Bank of England, de Federal Reserve en de Bank of Japan.

    Laatstgenoemde wist haar balanstotaal door een uitgebreid stimuleringsprogramma in een jaar tijd meer dan te verdubbelen middels de aankoop van staatsobligaties. De Federal Reserve doet in feite hetzelfde met haar QE 3 en 4 programma’s (staatsobligaties en hypotheekleningen), waarmee ze maandelijkse $85 miljard per maand aan langlopend schuldpapier uit de markt haalt. Omdat de Federal Reserve haar balanstotaal voor 2012 al fors heeft uitgebouwd is de procentuele stijging over de afgelopen maanden wat minder extreem. Desondanks is twaalf keer $85 miljard nog steeds meer dan $1 biljoen!

    We voelen ons minder ongemakkelijk als we kijken naar het balanstotaal van de Bank of England en de ECB. Eerstgenoemde heeft in het verleden een stimuleringsprogramma opgestart, waarmee ze in totaal 375 miljard pond aan staatsobligaties uit de markt heeft gehaald. De laatste twaalf maanden is dit programma echter niet uitgebreid, waardoor we een nagenoeg vlakke lijn zien.

    Niet alle centrale banken zijn hetzelfde

    De ECB is een vreemde eend in de bijt, want van de vier genoemde centrale banken is ze de enige die niet doet aan monetaire verruiming om structurele begrotingstekorten van overheden dicht te smeren. Weliswaar werd er eind 2011 en begin 2012 voor in totaal €1.000 miljard aan leningen verstrekt aan banken, maar die leningen worden nu weer netjes afbetaald. Daardoor krimpt het balanstotaal van de ECB. Daar komt nog eens bij dat de goudvoorraad van het Eurosysteem op de balans van de ECB gekrompen is. Niet in gewicht, maar wel in marktwaarde. Ook dat veroorzaakte een krimp in het totaal. In totaal kromp de ECB balans met meer dan 40% ten opzichte van een jaar geleden!

    Nu vragen we aan u: In welke valuta heeft u het meeste vertrouwen?

    Balanstotaal van de ECB, de Bank of England, Federal Reserve en de Bank of Japan

    Balanstotaal van de ECB, de Bank of England, Federal Reserve en de Bank of Japan (Bron: @Axelmerk)

  • Nieuwe valutaswap ECB en Chinese centrale bank

    Nieuwe valutaswap ECB en Chinese centrale bank

    Op de website van de ECB lezen we vandaag dat er een nieuwe valutaswap tot stand is gekomen tussen de ECB en de Chinese centrale bank, de People’s Bank of China (PBoC). De swap heeft een omvang van €45 miljard en 350 miljard yuan (omgerekend ruim €42 miljard) en heeft een looptijd van drie jaar. Met deze valutaswap garandeert het Eurosysteem een goede beschikbaarheid van Chinese yuan en kan de Chinese centrale bank de banken en bedrijven in haar eigen land voorzien van voldoende euro’s.

    Valutaswap

    Deze valutaswap is vastgesteld in het kader van snel groeiende handel tussen de eurozone en China, handel die steeds vaker in euro’s en yuan wordt afgerekend in plaats van Amerikaanse dollars. Door een goede beschikbaarheid van yuan en euro’s te garanderen stimuleren e ECB en de PBOC het gebruikt van hun eigen munt als alternatief voor de dollar. Ook draagt de valutaswap bij aan het waarborgen van de stabiliteit op de financiële markten. Schokken in de wereldeconomie en in het financiële systeem kunnen met deze valutaswap beter opgevangen worden. De 350 miljard Chinese yuan waar het Eurosysteem over kan beschikken zijn via de nationale centrale banken bereikbaar voor alle landen die bij de Eurozone zijn aangesloten. Dat zijn er momenteel achttien.

    China worstelt zich los van de dollar

    De valutaswap versterkt de handelsrelatie tussen Europa en China en bewijst de toegevoegde waarde van de Europese muntunie. Tegelijkertijd past de komst van deze valutaswap in een wereldwijde trend om het gebruik van Amerikaanse dollars te omzeilen in onderlinge handel. We zetten een aantal headlines voor u op een rij, zodat u het grote plaatje wat scherper ziet.

    Valutaswap tussen ECB en Chinese centrale bank

    Valutaswap tussen ECB en Chinese centrale bank gereed

  • ECB houdt rente op 0,5%

    De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de rente ongewijzigd gelaten op 0,5%. Dat maakte de centrale bank vandaag om 14:00 bekend op haar website. Zometeen om 14:30 zal ECB-president Mario Draghi vanuit Parijs zijn toelichting geven op het rentebesluit. Deze toelichting kunt u live volgen via onderstaande videostream.

  • Grafiek: Overtollige bankreserves in Eurozone dalen

    De overtollige bankreserves in de Eurozone zijn sinds het begin van dit jaar gekrompen van meer dan €480 naar minder dan €220 miljard. Deze daling is het gevolg van aflossingen van het LTRO-programma, waar banken zich eind 2011 en begin 2012 voor in konden schrijven. Daarmee verschilt het Europese banksysteem met de ECB fundamenteel van het Amerikaanse banksysteem met de Federal Reserve. De volgende twee grafieken van Soberlook laten dat goed zien.

    Excess reserves Eurozone

    Overtollige bankreserves in de Eurozone dalen …

    Excess reserves in de Verenigde Staten

    … terwijl ze in de Verenigde Staten juist toenemen!

    LTRO (ECB)

    De ECB verstrekte eind 2011 en begin 2012 voor ongeveer €1.000 miljard aan liquiditeit aan banken, om een acute vertrouwenscrisis in het Europese banksysteem te voorkomen. Dat was toen hard nodig, omdat de rente op verschillende staatsobligaties naar recordhoogte was gestegen. Door de stijgende rente en door afwaarderingen van kredietbeoordelaars daalde de waarde van veel staatsobligaties op de Europese bankbalansen. Daarmee werd een fundamentele reserve in het Europese banksysteem aangetast.

    Draghi greep in door een soort swap-constructie in het leven te roepen, waarbij banken hun ‘slechte’ staatsobligaties kunnen inruilen voor vers geld. De ECB kocht het schuldpapier niet, maar nam het slechts als onderpand aan voor een lening. Gelukkig bleek de crisis beheersbaar en konden de banken begin dit jaar weer beginnen met het aflossen van deze LTRO-leningen. De ECB weet op deze manier een groot gedeelte van de extra liquiditeit weer op te zuigen uit het banksysteem.

    ltro-repayment

    Aflossingen van het LTRO-programma

    QE (FED)

    Hoe groot is het verschil met de Verenigde Staten, waar banken in hun rol als ‘primary dealers’ Amerikaanse staatsobligaties kunnen kopen en deze meteen weer door kunnen verkopen aan de Federal Reserve. Hier vindt geen onderlinge swap, maar een rechtstreeks aankoop van schuldpapier plaats. Dit werkt inflatoir, zoals de tweede grafiek laat zien. Omdat Amerikaanse banken maar mondjesmaat geld uitlenen stapelt de extra liquiditeit zich op bij de Federal Reserve. Het gaat nu al op een bedrag van $2,3 biljoen, terwijl de excess reserves begin dit jaar nog slechts een omvang hadden van $1,5 biljoen!

    De stijging van $800 miljard over de eerste negen maanden van 2013 komt bijna overeen met de omvang van het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve, namelijk $85 miljard per maand. Dat zijn hypotheekleningen en staatsobligaties die de Amerikaanse centrale bank rechtstreeks opkoopt van de Amerikaanse bankensector. In dit systeem wordt geen liquiditeit uit de markt onttrokken. Dat werkt op termijn inflatoir!

    Bankreserves dalen

    Het is dus belangrijk om het onderscheid te maken tussen het Europese LTRO-programma en het Amerikaanse QE-programma. In het eerste geval wordt er wel degelijk liquiditeit uit het banksysteem gehaald, in het tweede geval niet. De inflatoire ramkoers van Bernanke heeft nog niet tot hoge inflatie geleid, omdat de omloopsnelheid van het geld laag is. Men consumeert minder en spaart meer, terwijl banken terughoudend zijn geworden met nieuwe kredieten.

    Hoe lang dat zo blijft hangt af van het vertrouwen dat men legt in een bepaalde valuta. Het vertrouwen in de dollar heeft al een behoorlijke deuk opgelopen, maar is nog niet gebroken. De twee grafieken van de excess reserves laten ons zien dat de ECB zorgvuldiger omspringt met de euro dan de Federal Reserve met haar dollar. De ECB doet in elk geval een poging de inflatie te beteugelen en het vertrouwen in de munt hoog te houden.

  • Economisch herstel is niet vanzelfsprekend

    De lucht is er vol van. Overal valt het te horen. De crisis in de eurozone is na vijf jaar nagenoeg voorbij. Is dat wel zo? Is het niet erg aanmatigend om na een of twee kwartalen van zeer lichte groei al te claimen dat de problemen voorbij zijn?

    2012

    Dat het beter gaat, staat buiten kijf. Denk maar eens terug naar het begin van 2012. Toen verlaagden kredietbeoordelaars de kredietwaardigheid van maar liefst tien landen. De economische activiteit zakte als een plumpudding in elkaar en beleggers wisten niet hoe snel ze de relatie met de zuidelijke banken moesten beëindigen.

    Het grootste drama speelde zich echter in en om Griekenland af. In dat land werden verkiezingen gehouden en instanties als het IMF en de Europese Unie vreesden voor het ergste. Het land kon na de verkiezingen wel eens de plannen voor financiële gezondmaking naar de prullenbak verwijzen. Dat zou de opmaat zijn voor een Grexit met daaraan gekoppeld de mogelijkheid van een domino-effect. Andere landen zouden zich ook gedwongen kunnen zien om het Griekse voorbeeld te volgen. Als dat gebeurde, dan zou dat het einde betekenen van de eurozone en de euro.

    Scepsis

    Laten we eerlijk zijn, velen onder ons hebben in 2012 geen cent gegeven voor de toekomst van de euro. Die leek gedoemd. Die is uiteindelijk gered door de opstelling van het leeuwendeel van de Europese politici en de partijen, waar ze toe behoorden. Zelfs in Griekenland wilde de gevestigde politiek niet weten van een ‘nee’ tegen Europa. In het sceptische Duitsland is het nog maar zeer de vraag of de anti-Europa partij, Alternative für Deutschland de kiesdrempel gaat halen. Het euro-scepticisme heeft noch onder politici, noch onder de bevolking echt wortel geschoten. Los daarvan was iedereen toch ook wel erg benauwd voor het onbekende. Wat stond er te gebeuren als de euro echt zou stranden en de eurozone uit elkaar vallen? Niemand durfde het risico aan. Iedereen was daarom bereid het misselijk smakende medicijn voor de gezondmaking te slikken.

    Beslissend

    De waarschijnlijk beslissende wending in de crisis kwam achteraf bezien in de zomer van dat jaar. In juli beloofde Mario Draghi, dat de ECB alles zou doen wat in haar vermogen lag om de euro overeind te houden. Enkele dagen later lanceerde de ECB the Outright Monetary Transactions programma. Dat beloofde dat er in geval van nood ongelimiteerd staatsobligaties opgekocht zouden worden. Mochten beleggers weer eens hypernerveus worden, dan hoefde dat geen zwaarwegende gevolgen meer te hebben voor de financiële markten. Vanaf dat moment was de ECB the Lender in last Resort, waar financiële instellingen in tijden van nood op konden terugvallen. Het maakte de weg vrij voor steun om opnieuw, maar ditmaal kritisch, naar de gezondheid van de banken te kijken. Die audit leerde bijvoorbeeld, dat Spaanse banken zeker € 100 miljard nodig hadden voor hun herkapitalisatie. Hiermee werd ook een belangrijke stap in de richting van een bankenunie gezet. Die is er nog niet en dat kan ook nog wel even duren. Het principebesluit ligt er echter. Daarmee is de grote angst voor een ineenstortende Europese bankensector van de baan.

    Gebreken

    Dat is allemaal zonder meer goed nieuws. Maar daar is niet alles mee gezegd. Europese banken zijn en blijven zwak, ook de Duitse en de Nederlandse. Ze maken ook amper aanstalten om de herkapitalisatie serieus op te pakken. De benodigde bedragen zijn waarschijnlijk veel te groot. Zolang dat echter niet gebeurd is, zal de kredietverlening in Europa wankel blijven.

    Hetzelfde geldt voor verschillende overheden in Europa. Die willen er maar niet aan om een deel van de overheidsschulden af te schrijven. Dat doen ze om de houders van die schulden te beschermen. Ze hebben echter wel de belastingen verhoogd om de schulden af te betalen. De resultaten van dat beleid zijn inmiddels genoegzaam bekend. Het zou voor het herstel beter zijn de ECB, het IMF en het Europese Stabiliteitsmechanisme te laten opdraaien voor de kosten van de afschrijvingen. Daar horen de lasten, niet bij de burger en bedrijf.

    Daar is echter veel daadkracht voor nodig en daar beschikken maar weinig politici en beleidsmakers over. Dat maakt ook de duurzaamheid van dit herstel zo onzeker.

    Cor Wijtvliet

    Bron: Barry Eichengreen, Is Europe out of the woods? Project-syndicate, September 11 2013

    >> Wilt u de dagelijkse column van Cor Wijtvliet zonder een dag vertraging ontvangen? Klik hier om u aan te melden voor de gratis Wijtvliets Investment Insider nieuwsbrief! <<

  • Grafiek: Balans centrale banken sinds 2008

    De balans van veel centrale banken is sinds 2008 explosief gegroeid als gevolg van interventies in valuta- en obligatiemarkten. De volgende grafiek van Axel Merk (@AxelMerk) laat zien met hoeveel procent de balans van verschillende toonaangevende centrale banken gegroeid is sinds het begin van de financiële crisis.

    Staatsobligaties, hypotheekleningen en valuta

    In vijf jaar tijd bleek de Bank of England de zwakste schakel met een balansgroei van meer dan 320%, die voor een groot gedeelte veroorzaakt is door het stimuleringsprogramma van in totaal £375 miljard. De Federal Reserve volgt op een tweede plaats met een groei van meer dan 280%, die ze te danken heeft aan het opkopen van honderden miljarden aan staatsobligaties en hypotheekleningen.

    Op de derde plaats staat de Zwitserse centrale bank met een balansuitbreiding van eveneens ~280%. Anders dan bij de Britse en Amerikaanse centrale bank groeide het totaal niet door aankopen van langlopend schuldpapier, maar door uitgifte van valuta. Om het plafond van de Franc ten opzichte van de euro in stand te houden moest de Swiss National Bank in vijf jaar tijd drie keer hard ingrijpen. Door vele miljarden Francs ‘bij te drukken’ en in te wisselen voor buitenlandse valuta werd voorkomen dat de Zwitserse munt zou aansterken ten opzichte van de euro.

    De andere centrale banken hebben een minder spectaculaire balansgroei meegemaakt. Opvallend genoeg wist de Zweedse centrale bank een groot deel van de monetaire expansie in 2010 weer ongedaan te maken, een zeldzaam fenomeen. De balansomvang van de ECB is dit jaar ook behoorlijk ingezakt, wat voornamelijk toe te schrijven valt aan de herwaardering van de goudvoorraad van het Eurosysteem. Door de lagere goudprijs is er goudwaarde ‘verdampt’ op de balans. Dat verlies werd afgeschreven van de herwaarderingsreserve aan de passivazijde van de balans van de ECB.

    Balanstotaal centrale banken sinds 2008

    Balanstotaal centrale banken sinds 2008 (Bron: Merk Investments)

  • ECB houdt rente ongewijzigd op 0,5%

    De ECB heeft de belangrijkste rente ongewijzigd gelaten op 0,5%, zo maakte de centrale bank vanmiddag bekend. De rente voor de marginal lending facility blijft op 1% en de rente waartegen banken geld kunnen stallen bij de centrale bank blijft onveranderd op 0%. Om half drie vanmiddag geeft ECB-president Draghi een toelichting van het rentebesluit, die u via onderstaande videostream live kunt volgen.

  • De ECB houdt de belastingbetaler voor het lapje

    De Brusselse bureaucratie lijkt erg op die van het oude Byzantium. Ze is ondoordringbaar en niets is zoals het lijkt. Neem nu de herkapitalisering van het zwakke Europese bankwezen. Op papier moeten daar de crediteuren van de sector aan betalen en niet de belastingbetaler.

    Gegronde reden

    Dat is althans het officiële standpunt van de Europese Commissie. Een lovenswaardig standpunt, zo lijkt het. Maar is dat ook zo? Bij nader inzien is er gegronde reden voor twijfel. De Commissie heeft namelijk een lange lijst van uitzonderingen op deze stellingname opgesteld. Die is zo lang, dat publieke middelen voorlopig nodig blijven om de sector overeind te houden.

    Natuurlijk is het de bedoeling, dat op den duur de sector zelf een fonds in het leven roept, waaruit zwakke broeders financiële hulp kunnen putten. Maar tot dat moment moet het Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM)voor de eventuele kosten opdraaien. Dat ESM is gevuld met € 500 miljard aan Europese belastinggelden.

    Onderpand

    Er zit bovendien een geurtje aan de lijst van vrijstellingen. Zo is schuld tegen onderpand vrijgesteld van terugbetaling in gevallen van nood! Dat klinkt vreemd: schuld tegen onderpand is vrijgesteld van terugbetaling in tijden van nood. Die schuld is toch al gedekt. Die hoeft toch geen dubbele dekking! De maatregel wordt begrijpelijk als men beseft, dat de ECB de afgelopen jaren voor immense bedragen steun heeft verleend aan het Europese bankwezen tegen onderpand van zeer dubieuze kwaliteit. Alleen al aan de zes crisislanden, Cyprus, Griekenland, Ierland, Italië, Portugal en Spanje, heeft de ECB leningen verstrekt ter waarde van in totaal € 732 miljard.

    Veel van de banken in die landen balanceren op de rand van de afgrond. Betrouwbare schattingen vertellen, dat banken in genoemde landen misschien wel voor een bedrag van € 670 miljard moeten afschrijven. Dat bedrag kan het Europese systeem van centrale banken niet behappen. Hun gezamenlijk vermogen reikt niet verder dan ongeveer € 500 miljard. Het bedrag maakt ook duidelijk hoe risicovol het beleid van de ECB is om bad banks te redden.

    Verstoppertje spelen

    Goede raad is duur en de meest elegante uitweg voor de ECB is om de afschrijvingen ten laste te brengen van het ESM. De ECB houdt zo naar buiten toe schone handen. Ach, de belastingbetaler draait wel op voor de risico’s, genomen door de ECB. Maar aan het einde van de dag betaalt de belastingbetaler altijd de rekening.

    In feite speelt de Europese bureaucratie hier weer verstoppertje. Het is een favoriet spelletje in Brussel en Frankfurt. Er wordt met verliezen geschoven tussen verschillende instituties en met verschillende tijdshorizonnen. De buitenstaander verliest op den duur elk spoor uit het oog. Het spelletje wordt al gespeeld sinds Griekenland gered moest worden. De ECB zorgde voor de nodige liquiditeiten door ongelimiteerd geld bij te drukken. Vervolgens kwam de rekening te liggen bij de Europese Financiële Stabiliteitsfaciliteit en weer later bij het ESM. Het doel van de operatie was duidelijk. De schuldenlast van de ECB moest koste wat het kost verlaagd worden, anders zou de Bank zelf in de problemen komen.

    Reus

    De gehanteerde methode en de daarop geënte voorstellen tot vrijstelling verdienen allesbehalve de schoonheidsprijs. Welbeschouwd zouden nationale parlementen straks de voorstellen naar de prullenbak moeten verwijzen. De kans daarop is klein. Niemand durft de handschoen op te nemen tegen de ECB, de enige reus onder de Europese instituties.

    En de belastingbetaler? Die is de huilende derde!

    Cor Wijtvliet,

    Bron:

    Hans-Werner Sinn, Saving Europe’s real hegemon. Project-Syndicate, August 28 2013

    >> Wilt u de dagelijkse column van Cor Wijtvliet zonder een dag vertraging ontvangen? Klik hier om u aan te melden voor de gratis Wijtvliets Investment Insider nieuwsbrief! <<