Enkele weken geleden schreven we over Hugh Hendry, een Schotse hedgefundmanager die beleggers wees op de risico's van beleggen in mijnbouwaandelen. Volgens hem is er geen goede reden te bedenken om mijnaandelen te bezitten. “Het schurkt tegen waanzin aan”. De risicopremie gaat omhoog als de goudprijs omhoog gaat, maar tegelijkertijd zullen meer mensen azen op het ondergrondse goud, aldus de fondsbeheerder. Het risico van confiscatie is dermate groot dat mijnbouwaandelen volgens Hugh Hendry moeilijk te waarderen zijn. In dat artikel wezen we op het gevaar van (gedeeltelijke) nationalisatie van mijnen, de inmenging van de overheid in de bedrijfsvoering en het gevaar dat hogere winstmarges op de mijnbouwactiviteit wegvloeit door een hogere winstbelasting of door stakend personeel dat een hoger loon eist.
De BBC plaatste gisteren een artikel over een goudmijn in Kirgizië, die geplaagd wordt door verschillende problemen. Aan de hand van een fotocollage laat de BBC zien dat deze mijn, gelegen op maar liefst 4.000 meter boven zeeniveau, veel hindeissen moet zien te overwinnen. In oktober werd er opgeroepen tot een nationalisatie van deze mijn, omdat de waardevolle grondstoffen zouden toebehoren aan het land en daarmee ook de winst die uit de mijnbouwactiviteit voortvloeit. Voorstanders van nationalisatie stellen dat de winst van de goudmijn eerlijker verdeeld kan worden als de overheid de controle over de mijn krijgt.
Milieuverontreiniging
Een andere tegenslag voor de goudmijn, die eigendom is van het Canadese bedrijf Centerra, is dat er veel giftig afvalwater zou weglekken. Het management van de mijn ontkent dat er sprake is van milieuvervuiling, maar uit een kritisch rapport van de regering van Kirgizië zou moeten blijken dat er wel meetbare milieuschade is. De mijnen in Kirgizië zijn belangrijk voor de economie van het land, want samen maken ze 12% uit van het GDP en in 2011 kwam meer dan de helft van alle export van het land uit deze mijnen.
Goudmijn in Kirgizië (bron: BBC)
Veiligheid
De veiligheid is ook een onderwerp van discussie geworden. Het bedrijf gaf eerder dit jaar toe dat het de productie omlaag heeft moeten brengen vanwege de verschuiving van grote ijsbrokken. Die zouden werknemers in gevaar kunnen brengen. Volgens een recent rapport zou de mijnbouwactiviteit hoog in de bergen nog een ander gevaar met zich meebrengen. Door aardschokken of aardverschuivingen zou een nabij gelegen stuwdam het kunnen begeven, met als gevolg dat er een grote stroom met smeltwater en ijsblokken naar beneden komt.
We kunnen hieruit concluderen dat er aan mijnbouwaandelen verschillende soorten risico's verbonden zijn. Door een stijging van de goudprijs en de prijs van verschillende zeldzame grondstoffen nemen de theoretische winstmarges voor mijnbouwbedrijven toe, maar tegelijkertijd zullen ook meer spelers azen op deze winsten. Het is goed denkbaar dat overheden en mijnwerkers bij een goudprijs van $3.000 per troy ounce meer geld willen zien van het mijnbouwbedrijf dan bij een goudprijs van $300 per troy ounce.
Goudmijn in Kirgizië (bron: BBC)
ETF's en fysiek edelmetaal
Veel beleggers zullen vandaag de dag voor andere instrumenten kiezen om te profiteren van een stijgende goudprijs. Zo zagen we in tien jaar tijd de populariteit van ETF's toenemen die in goud (of zilver) beleggen en is ook fysiek edelmetaal in de vorm van munten en baren vandaag de dag veel toegankelijker dan tijdens vorige crises. Er zijn dus meer alteatieven voor mijnbouwaandelen die aanzienlijk minder risico's met zich meedragen en daarmee beter afgestemd zijn met de wens van beleggers om vermogen veilig te stellen. Van 2002 tot 2012 steeg de vraag naar beleggingsgoud (munten en baren) en goud voor ETF's wereldwijd van jaarlijks 350 naar 2030 ton.
